بررسی تأثیر کاربری تجاری بر جریان ترافیک شهری (نمونه موردی: خیابان طالقانی شهر بجنورد)

1- کلیات پژوهش.... 1

1-1 بیان مسئله. 2

1-2 اهمیت و ضرورت پژوهش.... 3

1-3 اهدف پژوهش.... 4

1-4 سؤالات پژوهش.... 4

1-5 فرضیه های تحقیق... 4

1-6 روش تحقیق... 5

1-6-1 تکنیک گردآوری داده‌ها5

1-6-2 تکنیک تحلیل داده‌ها5

1-7 پیشینه تحقیق... 6

1-7-1 پژوهشهای خارجی... 6

1-7-2 پژوهشهای داخلی... 8

2- مبانی و چارچوب نظری پژوهش.... 14

2-1 مقدمه. 15

2-2 تعاریف و مفاهیم.. 15

2-2-1 سفر. 15

2-2-2 ترافیک.... 15

2-2-3 حجم ترافیک.... 15

2-2-4 ترافیک ساعت شلوغ.. 16

2-2-5 ظرفیت راه. 16

2-2-6 سطح سرویس..... 16

2-2-7 کاربری زمین... 17

2-2-8 تراکم.. 17

2-2-9 پیکره بندی

عنوان طرح: بررسی تأثیر کاربری تجاری بر جریان ترافیک شهری (نمونه موردی: خیابان طالقانی شهر بجنورد)

1-1 بیان مسئله

امروزه مسئله ازدحام ترافیک در کلان‌شهری همچون تهران یکی از معضلات اساسی شهر محسوب می‌گردد و هزینه‌های پنهان و آشکار زیادی را بر شهر تحمیل می‌نماید. نحوه جریان ترافیک در شهر خود از عوامل متعددی (چون عوامل اقتصادی، کالبدی، فرهنگی) تأثیرپذیر است. در این میان کاربریزمینشهریازجملهعواملمهمسیستمشهراست کهازطریقشبکه‌هایارتباطیوجریان‌هایترافیکیبا سیستمحمل‌ونقلدرارتباطمستقیمومتقابلاست. درواقعحمل‌ونقلوکاربريزمینشهري،سیستمیراشکل می‌دهدبه‌گونه‌ایکهتصمیمدر یکیبردیگری اثرمی‌گذاردومدیریتدر یکیمی‌توانددرتحققاهدافدیگری درکلسیستممؤثرواقعشود، بنابراینلازماستبه‌صورت یکپارچهنگریستهومدیریتشود (اسدی، رهنما و لگزیان، 1391: 131). درواقع پراکنش نامناسب کاربری­ها در شهر و تجمع بی­برنامه برخی کاربری­ها می­تواند عامل بروز ازدحام ترافیک در بخش­هایی از شهر گردد و از سوی دیگر نیز توزیع نامناسب کاربری­ها می­تواند منجر به افزایش طول مسیر شود. بنابراین نگرش صحیح به مکان گزینی کاربری­ها در شهر و توجه همزمان به مقوله ترافیک شهری (در کنار توجه به سایر عوامل مؤثر در مکان گزینی کاربری­ها)، می­تواند در این زمینه مؤثر واقع شود.

در میان کاربری­های شهری، کاربری تجاری به سبب ماهیت سفرسازی­ای که دارند یکی از عوامل مهم در ایجاد سفر در شهر هستند و می­توانند تأثیر بسزایی در روند جریان ترافیک شهر داشته باشند. این تأثیر به‌خصوص در مراکز شهر و محورهای اصلی که عمدتاً بخش تجاری شهر محسوب می­گردند، محسوس­تر به نظر می­رسد. درواقع می­توان گفت تراکم کار و جمعیت در مرکز شهر و شریان­های اصلی سبب تراکم ترافیکی در آنها می­شود (جهانشاهی، 1382: 113).

در این راستا شهر بجنورد و به‌طور ویژه محور طالقانی شهر (به‌عنوان محور اصلی شهر که دارای تنوع کاربری‌های تجاری است) موردمطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. آنچه به نظر می­رسد این است که در محور مذکور مجوز ساخت بناهای تجاری به دور از نگاهی دقیق و برنامه­ریزانه نسبت به تأثیرات ترافیکی آنها باشد. چراکه کاربری­های تجاری و به‌خصوص پاساژهای تجاری­ای که در این محور قرار دارند تأمین پارکینگ نیز نکرده­اند. علاوه بر این موضوع با توجه به اینکه محور طالقانی یکی از شریان‌های اصلی شهر محسوب می­گردد و ترافیک عبوری نیز به سبب چیدمان فضایی این محور در شبکه شهری بالاست، سبب شده تا سطح سرویس آن کاهش پیدا کند. بدین ترتیب پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با بررسی پراکندگی کاربری تجاری، میزان تأثیر این عامل بر جریان ترافیک و سفرهای صورت گرفته در شهر بجنورد را بررسی نماید و سپس محور طالقانی را موردمطالعه قرار دهد.