فروش آنلاین مقالات دانشجویی، پروپوزال، پروژه، گزارش کارآموزی و کارورزی، طرح کسب و کار، طرح توجیهی کارآفرینی ، بروشور، پاورپوئینت و...

محل لوگو

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 32
  • بازدید دیروز : 148
  • بازدید کل : 666591

مقاله5_نقد و بررسی فرمالیستی اشعار حافظ


مقاله5_نقد و بررسی فرمالیستی اشعار حافظ

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده. 1

مقدمه. 2

اهمیت و ضرورت تحقیق.. 2

روش تحقیق.. 2

یافته ها3

صنایعی که در این نقد به کار میرود. 3

طرق آشنایی زدایی.. 4

اشعاری از حافظ و نقد فرمالیستی آنها5

غزل اول.. 5

غزل دوم. 8

غزل سوم. 9

غزل چهارم. 11

غزل پنجم.. 13

غزل ششم.. 15

غزل هفتم.. 16

غزل هشتم.. 18

غزل نهم.. 19

غزل دهم.. 20

غزل یازدهم.. 21

غزل آخر. 22

نتیجه گیری.. 24

منابع. 24

 

نقد و بررسی فرمالیستی اشعار حافظ

 

چکیده:

محققان این تحقیق سعی دارند تا به شما ثابت کنند آنچه اشعار حافظ را نسبت به بقیه خاص و متفاوت میکند درون مایه و مفهوم این اشعار نیست بلکه فرم این اشعار و ساختار ظاهری آنها می باشد.چرا که مضمونی را که حافظ سعی داشته برساند،تمام شعرای عصر او نیز سعی کرده اند تا برسانند و دلیل اینکه او موفق شده توجه به صورت اشعار است.

 

کلید واژه ها:

فرمالیست:همانطور که از اسمش پیداست یعنی توجه به فرم و شکل ظاهری اثر و بی توجهی به مضمون و باطن آن.

 

مقدمه:

هدف کلی از انجام این تحقیق این بود که بفهمیم فرم و شکل(ظاهر)اشعار حافظ در محبوبیت و شهرت او تاثیر داشته یا نه،برای این کار شروع به نقد فرمالیستی برخی از اشعار وی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که با کمی توجه در فرم اشعار حافظ این نکته به نظر میرسد که استفاده از آرایه هایی نظیر ایهام ، استعاره ،کنایه ، واج آرایی و همچنین استفاده از آشنایی زدایی و هنجار شکنی های بسیار در شهرت اشعار وی اثر به سزایی داشته چرا که سخنان وی را تمامی شعرای قبل از او گفته اند و این ظاهر اشعار اوست که او را متفاوت از بقیه و بهتر و زیباتر کرده است.

 

اهمیت و ضرورت تحقیق:

این تحقیق به این جهت دارای اهمیت است که توسط آن میتوان ثابت کرد علت شهرت اشعار حافظ هیچ ربطی به مفهوم اشعار او ندارد بلکه فرم اشعار هستند که او را متفاوت جلوه میدهند.

 

روش تحقیق:

با توجه به تعریفی که از نقد فرمالیستی کسب شد (که در بخش یافته ها خواهید خواند) نقد کردن اشعار منتخب از حافظ به شیوه ی فرمالیستی نیز شروع شد،و با دقت در صنایع مربوطه این اشعار نقد شد و به رشته ی تحریر درآمد،شرح کامل اشعار نقد شده را در قسمت بعد بخوانید.


یافته ها :

تعریف نقد فرمالیستی:

توجه به صنعات و فنونی که در خود متن به کار رفته اند،کوشش برای تحلیل متن شعر(ساختار و واژه ها و ترکیب جملات)برای رسیدن به معنای آنو کشف انسجام و حالت انداموار(پیوندی بین جز و کل که بخشها و عناصر مختلف شعر را به هم پیوند می دهد.)بین اجزا شعر .

بنابر دیده ی فرمالیست ها،شکل یک اثر،تجلی درون و محتوای آن است.این موضوع به معنای بی اهمیت بودن محتوا نیست ،بلکه روشی برای درک و فهم محتوای اثر است و مقصود شاعر فقط تا جایی که در صورت پیداست اهمیت دارد.

 

صنایعی که در این نقد به کار میرود:

در اینگونه نقد صنایع زیر اهمیت دارند،با توجه کردن به این صنایع و شکلی که در صورت اثر ایجاد میکنند میتوان نقدی فرمالیستی انجام داد.

1-هنجار گریزی(حس آمیزی):گریختن از اصطلاحات و یا واژه هایی که در گذشته به کار میرفته و ساختن اصطلاحات جدید،مثال:وچشاند خداوند به آنها لباس ترس و گرسنگی را.

2-آشنایی زدایی(غریب سازی):غریب سازی بدین معناست که عادات احساسی و ادراکی انسان با استفاده از اشکال غریب و غیر عادی به هم بریزد وform یا شکل(مجموع ی عناصری که بافت و ساختار اثر ادبی را به وجود می آورند)را برجسته و آشکار میکند.


طرق آشنایی زدایی:

(1)مجاز،استعاره،کنایه(یعنی نام اشیا یا افراد را و یا حتی مفهوم را نبرده بلکه آنرا طوری توصیف کنیم که گویی خواننده نخستین بار است آنرا می بیند.)

مثال:اگر کاشف معدن صبح آمد خبر کن مرا:در این مصراع شاعر به جای استفاده از کلمه ی خورشید تعبیر زیبای "کاشف معدن صبح" را به کار برده است.

(2)ایهام(استفاده از معنی دور و نزدیک یک لغت)

مثال:دیشب صدای تیشه از بیستون نیامد/شاید به خواب شیرین ؛فرهاد رفته باشد:معنی اولی که از واژه ی شیرین در نظر می آید شخصیت داستان شیرین و فرهاد است(معنای نزدیک)اما معنای دوری که برداشت میشود باتوجه به"خواب شیرین"،مرگ فرهاد میباشد.

(3)تعریف دوباره(تصویری تازه)

مثال:آدمی زاد-این حجم غمناک-:آدمیزاد لغتی آشناست اما حجم غمناک تعبیر دیگری از آن است.

(4)تصوف(آوردن صفت اسمی به جای آوردن خود آن اسم)

مثال:آن تلخوش که صوفی ام الخبائثش خواند:تلخوش صفتی است برای شراب.

(5)تصوف در محور هم نشینی(دستکاری دستوری،تغییر کلمات)

مثال:بزرگ بود از اهالی امروز بود...:امروز اسم جایی نیست.

3-برجسته سازی:(برجستگی ای که موثر باشد و خواننده را تکان دهد،استعاره در فعل)

مثال:می خواهم خواب اقاقیا ها را بمیرم.

4-پارادوکس(متناقض نما):(آوردن دو کلمه ی متضاد در کنار هم به طوری که خواننده را تحت تاثیر قرار دهد)

مثال:جیب هایم پر از خالی است.و یا: صدای سکوت پیچیده است.

5- irony: (استفاده از طنز و آوردن جمله یا اصطلاحی که معنای برعکس آن مورد نظر است.

مثال:حافظ به خود نپوشید این خرقه ی می آلود/ای شیخ پاکدامن معذور دار مارا:در این بیت آوردن "ای شیخ پاکدامن" دارای طنز است بدین معنا که ای شیخ خودت هم مثل من می آلودی....

 

اشعاری از حافظ و نقد فرمالیستی آنها:

غزل اول:

الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها

به بوی نافه‌ای کاخر صبا زان طره بگشاید ز تاب جعد مشکینش چه خون افتاد در دل‌ها

مرا در منزل جانان چه امن عیش چون هر دم جرس فریاد می‌دارد که بربندید محمل‌ها

به می سجاده رنگین کن گرت پیر مغان گوید که سالک بی‌خبر نبود ز راه و رسم منزل‌ها

شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین های کجا دانند حال ما سبکباران ساحل‌ها

همه کارم ز خود کامی به بدنامی کشید آخر نهان کی ماند آن رازی کز او سازند محفل‌ها

حضوری گر همی خواهی ازو غافل مشو حافظ متی ما تلق من تهوی دع الدنیا و اهملها

 


نقد فرمالیستی این شعر:

از بیت اول میتوان این برداشت را کرد که شاعر برای فراموش کردن غم عشقی که فکر میکرده آنچنان که نشان میدهد آسان باشد اما نبوده از ساقی میخواهد که جام شرابی برایش فراهم آورد،چنان که در شعر دیگر او چنین می خوانیم:(شراب تلخ میخواهم که مرد افکن بود زورش /که تا یک دم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش).از آنجا که این بیت دارای واج آرایی آ هم می باشد(الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها) می شود چنین گفت که شاعر در حال آه کشیدن از مشکلهای راه عشق است.

همچنین از این تکرار میتوان طنین صدای شاعر را (اهای ساقی...)شنید.

بیت دوم این شعر دارای مجموعه ی در هم پیچیده ای از ایهام است.

بوی:1)رایحه و عطر 2)امید و آرزو.

نافه:1)ناف آهو که از آن مشک میگیرند 2)استعاره از حلقه ی خوشبوی زلف یار

نافه گشایی:1)عمل بریدن ناف یا نافه آهو 2)استعاره از پراکندن عطر زلف با گشوده شدن حلقه هایش

تاب:1)پیچ و شکن 2)رنج و شکنج

مشکین:1)سیاه 2)دارای رایحه مشک

خون در دل افتادن:1)خونی که در دل آهوی ختن می افتد و جمع میشود 2)خونین دل شدن

بنابراین این بیت را میشود به دو صورت معنا کرد:

1)به واسطه ی بویی که از شکن زلف یار و گره گشایی از آن گسترده خواهد شد از بوی مشکین حلقه ی کمند او دلهای همه ی عاشقان خون میشود.

2)بخاطر بریدن نافه ی آهوی ختن برای به دست آوردن مشک سیاهی، خون در دل آهوی ختن جمع میگردد.

در بیت سوم تکرار حروف م و ن را داریم،میشود گفت که شاعر از تکرار این حروف قصد دارد طنین صدای جرس را که پراکنده میشود نشان دهد.

در بیت چهارم دو کلمه ی سجاده (نماد پاکی) و می (نماد آلودگی)در کنار هم آمده اند،میتوان این بیت را اینگونه تفسیر کرد که حتی اگر درظاهر پاکی جسمانی و دنیایی تو آلوده شود،تاثیری در باطن ندارد،مهم درون و باطن انسان است که نباید آلوده ی گناه شود.

بیت پنجم مصراع اول دارای کلمات زیاد تر و دشوار تری نسبت به مصراع دوم است این موضوع نشان دهنده ی این است که شاعر میخواهد سختی و ترسناک بودن و دشواری خود را که در دریاست و آسودگی و سبکباری و آرامش کسانی که در کنار ساحلند و دور از هرگونه سختی و وحشت هستند بیان کند.

در بیت ششم تکرار حرف آ نشان دهنده ی صدای محفل گرم کن است که میگوید:(( آی بیاین جمع بشین یه حرفی دارم،حافظ فلان کارو کرده....))

در بیت آخر دو کلمه ی حضور و غایب که کلماتی عرفانی هستند به معنای رسیدن به خدا هستند،در مصراع دوم نیز همین معنا مورد نظر است(زمانی که به دیدار و وصال آنکه دوست داری رسیدی،دنیا را واگذار و رهاکن.)

(حافط نامه شرح غزل 1 ص91)

 


غزل دوم

دوش می‌آمد و رخساره برافروخته بود تا کجا باز دل غمزده‌ای سوخته بود

رسم عاشق کشی و شیوه شهرآشوبی جامه‌ای بود که بر قامت او دوخته بود

جان عشاق سپند رخ خود می‌دانست و آتش چهره بدین کار برافروخته بود

گر چه می‌گفت که زارت بکشم می‌دیدم که نهانش نظری با من دلسوخته بود

کفر زلفش ره دین می‌زد و آن سنگین دل در پی اش مشعلی از چهره برافروخته بود

دل بسی خون به کف آورد ولی دیده بریخت الله الله که تلف کرد و که اندوخته بود

یار مفروش به دنیا که بسی سود نکرد آن که یوسف به زر ناسره بفروخته بود

گفت و خوش گفت برو خرقه بسوزان حافظ یا رب این قلب شناسی ز که آموخته بود


مبلغ قابل پرداخت 69,100 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۲۷ خرداد ۱۳۹۶               تعداد بازدید : 920

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هرگونه سوالي داشتيد لطفا ازطريق شماره تلفن (9224344837)و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما