فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. بیان مسئل.. 3

2-1. اﻫﺪاف و ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ.... 6

1-2-1.هدف کلی.. 6

2-2-1. اهداف فرعی.. 6

3-2-1. اهداف کاربردی.. 6

3-1. فرضیات... 6

4-1. ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت... 7

 

فصل دوم:مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

1-2. چارچوب شناختی.. 9

1-1-2. بروز و شیوع. 9

2-1-2. اتیولوژی.. 10

3-1-2. عوامل خطرساز11

4-1-2. شرححالومعاینهفیزیکی.. 11

5-1-2. اقدامات تشخیصی.. 12

6-1-2. تشخیصهای افتراقی.. 16

7-1-2. درمان. 16

2-2. پیشینه تحقیق.. 22

 

ﻓﺼﻞﺳﻮم:روش تحقیق

1-3. روش تحقیق.. 25

2-3. جامعه آماری.. 25

3-3. نمونه آماری.. 25

4-3. حجم نمونه. 25

5-3. روش انتخاب نمونه. 25

7-3. روش و ابزار گردآوري اطلاعات... 25

8-3. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات... 26

ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم:یافته های تحقیق

جداول و نمودارها......................................................................28

 

فصل پنجم:خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5. بحث و نتیجه گیری.. 52

2-5. پیشنهادات... 54

منابع و مآخذ. 55

ضمـائـم.. 61

 

چکیده

مقدمه

سندرم روده^ء تحریک پذیر یکی از شایع ترین اختلالات عملکردی دستگاه گوارش می باشد که
10-20درصد جمعیت جهان را درگیر کرده است . این سندرمبه تنهایی دومین بیماری ناتوان کننده ای است که بعد از سرماخوردگی باعث غیبت از کار میشود. بطوری که در صد قابل توجهی از بیماران مراجعه کننده به کلینیک ها و درمانگاه ها را تشکیل می دهد . از این روهزینه قابل ملا حظه ای را بر دوش بیمار وسیستم بهداشتی درمانی تحمیل کرده و به شکل قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران تأثیر گذار بوده است . تاكنون مطالعات اندكي در خصوص وضعيت سندرم روده تحريك پذير در ايران انجام شده است. اين مطالعه با هدف بررسي شيوع سندرم روده تحريك پذير و با استفاده از پرسشنامه اي استاندارد در جمعيت شهر قم طراحی و اجرا شده است.

روش هاي اجرا:

مطالعه حاضر مطالعه اي مقطعي و مبتني بر جمعيت است كه بر روی 430نفر از ساکنین شهر قم بین سالهای 1390-1391 اجرا شده است. روش نمونه گیری بصورت خوشه ای طبقه بندی شده به طور تصادفی از مناطق مختلف قم، بر مبنای سهم متناسب با جمعیت، بوده است.تشخيص سندرم روده تحريك پذير با استفاده از پرسشنامه اي استاندارد بر اساس معيارهاي رم 3 صورت گرفت. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از روش هاي تك متغيره و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است.

يافته ها: .

از بین افراد شرکت کننده 3/73 %زن و 7/26% مرد بودند. از این میان 3/22% افراد از درد شکم مطابق با معیارهای رم3 شاکی بودند که با در نظر گرفتن سایر کرایتریای رم3 شیوع IBS11/15% تعیین شد. همچنین علامت غالب 92/16% یبوست؛ 38/15% اسهال و 8/50% هر دو علامت می باشد.

بحث و نتيجه گيري:

شیوع این سندرم 11/15% تخمین زده شد که نشان از شیوع بالاتر این بیماری در شهر قم نسبت به سایر نقاط جهان وایران داشته است که لزوم توجه به تشخیص صحیح ودرمان آن و پرهیزاز هزینه اضافی برای بیمار را دارد.

كليدواژه:سندرم روده تحريك پذير

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

1-1. بیان مسئل

بیماری های دستگاه گوارش از شایع ترین دسته بیماری هایی است که موجب ایجاد ناتوانی در انسان می شود، به طوری که سندرم روده^ء تحریک پذیر (IBS)به تنهایی دومین بیماری ناتوان کننده ای است که بعد از سرماخوردگی باعث غیبت از کار میشود.}1{

IBS یک اختلال دستگاه گوارش با مشخصه درد یا ناراحتی شکم همراه با اختلال اجابت مزاج است.{2}نفخ یا اتساع شکمی نیز از علایم این بیماری است.اختلال در اجابت مزاج به صورت اسهال یا یبوست یا تناوب اسهال و یبوست است و همچنین در غیاب درد یا ناراحتی شکم نبایدIBS را مطرح کرد.}3{

IBSبر اساس شکل غالب مدفوع به چهار زیر گروه:

1. IBS همراه یبوست:مدفوع سفت یا ضخیم بیش از 25%از کل اجابت های مزاج و مدفوع شل یا آبکی کمتر از 25% کل تحرکات روده .
2. IBSهمراه با اسهال : مدفوع شل یا آبکی بیشتر از 25% کل اجابت های مزاج و مدفوع سفت یا ضخیم کمتر از 25% کل تحرکات روده .
3. IBS مخوط : مدفوع سفت یا ضخیم بیش از 25% از کل اجابت های مزاج و مدفوع شل یا آبکی بیشتر از 25% کل تحرکات روده ای.
4. IBS غیر قابل طبقه بندی:نبودن معیارهای کافی برای قرارگیری در هریک از زیر گروههای بالا.

IBS یکی از شایعترین اختلالات در سراسر جهان است.}4و5{در ایلات متحده آمریکا ارقام مختلفی را برای شیوعIBS تخمین زده اند ،بین5 تا 22 درصد که علت اصلی تفاوت چشمگیر در تخمین میزان شیوع IBS به کار گیری معیارهای متفاوت تشخیصی برای IBS بوده است.}6{در بررسی های اخیر شیوع IBS بر اساس معیارهای رم (دو) حدود(12-10)% اعلام شده است.}7{در یک مطالعه جامع اینترنتی در ایلات متحده آمریکا شیوع IBS7 درصد گزارش شده در این مطالعه که در آن سی ویک هزار نفر از جمعیت عادی به طور تصادفی انتخاب شده بودند،نتایج حاکی از شیوع بیشتر IBS در میان زنان (64)%درمقابل مردان(36)%بود همچنین IBS شیوع بیشتری در میان مجردها در مقابل متاهل ها و شاغلین در میان افراد بی کار داشت.طبق آمارها شیوع IBS در میان جوانان بیشتر از سایر گروههای سنی است.اگر چه عقیده ای عمومی مبتنی بر نا شایع بودن IBSدر میان افراد سالمند وجود دارد،اما مطالعات اخیر که مبتنی بر جمعیت صورت گرفته موید افزایش شیوع IBS در میان افراد مسن است.گواه این مطلب مطالعه ای است که شیوع 8درصدیIBSبین افراد 65 تا 74 ساله و همچنین شیوع 12درصدی IBSدر میان افراد بالای 80 سال را بر طبق معیارهای manneringنشان میدهد.{8{

تمامی مطالعات مبتنی بر جمعیت درصد شیوع بالاتری را برای زنان در ابتلا به IBS قائل شده اند.{9و10}به طور کلی زنان سالم در جدار رکتوم خود حساسیت بیشتری به اتساع دارند.از طرف دیگر سرعت تخلیه کولون در آن ها آهسته تر و حجم مدفوع کوچکتری نسبت به مردان دارند.این تفاوت شاید دفع سخت‌تر مدفوع را در زنان نسبت به مردان توجیه کند.{11}

در بررسی های انجام شده در آلمان،استرالیا،ژاپن ،آمریکای جنوبی و هند شیوع IBS رقم بالایی را به خود اختصاص داده که متوسط 10 تا 15 درصد در جمعیت عمومی بوده است.{12}شیوع این بیماری در آمریکای شمالی بین 10 تا 15 درصد{12}اروپا 5/11درصد{12}است.بیشترین شیوع بیماریIBS در ژاپن با20 تا 30 درصد و کمترین میزان شیوع در سنگاپور با شیوع کمتر از 5 درصد است.{13}در مورد شیوع در کشور ایران مقالات محدودی در دست است که شیوع این بیماری در ایران حدود 5 تا 10 درصد تخمین زده میشود.{14}اولین معیار تشخیصی که برای بیماری IBS تعریف شد چهار علامت در تعریف بیماری IBS مطرح شد در ادامه دو علامت دیگر هم به مجموعه علامات فوق اضافه شد.این علایم عبارت بودند از:{ 14 } درد شکمی که بعد از تحرکات روده ای بر طرف میشود.

• قوام نرم تر مدفوع در هنگام بروز درد.
• اتساع شکمی.
• افزایش دفعات اجابت مزاج متعاقب بروز درد.
• احساس دفع نا کامل مدفوع.
• دفع موکوس.

مطالعات بعدی نشان داد که اگر چه معیارهای Manneringاختصاصی هستند ولی حساسیت پایینی علی الخصوص در ارزیابی بیماران زن دارند،به همین دلیل در ابتدا معیارهایⅠRome ایجاد شد که عبارت بود از درد یا ناراحتی مداوم و راجعه شکم که با اجابت مزاج بهبود یابد یا در دفعات یا در قوام مدفوع تغییری ایجاد کند بعلاوه دو مورد یا بیشتر از موارد زیر:

• تغییر در دفعات یا تغییر در شکل مدفوع(سفت یا شل بودن)
• تغییر در عبور مدفوع (فوریت یا افزایش فشار و احساس تخلیه ناکافی)
• دفع موکوس
• نفخ یا احساس اتساع شکم

بعد از آن معیار هایromeⅡ ایجاد شد که عبارت بود از بیش از 12هفته درد یا ناراحتی شکم که حداقل 12ماه طول بکشد بعلاوه حداقل دو مورد از موارد زیر:

• بهبود با اجابت مزاج
• تغییر در اجابت مزاج
• تغییر در شکل مدفوع

 

به کار گیری معیارهایⅡRome در بالین برای تشخیص IBSمفید تر از معیار های Mannering بود زیرا معیارهای Mannering علاوه بر تشخیص صحیح IBS تشخیص اشتباه بیماری های دیگریکه علایم مشابه بیماریIBS دارند را در بر می گرفت. {15}

• در سال2006 معیارهای رم تکامل بیشتری یافت و معیارهایRomeⅢ بوجود آمد که به صورت درد یا ناراحتی شکم به مدت 3روز در ماه طی سه ماه گذشته و شروع علایم حد اقل شش ماه قبل از تشخیص به علاوه حاقل دو مورد از موارد زیر تعریف شد:
• بهبود با اجابت مزاج
• تغییر در دفعات اجابت مزاج
• تغییر در شکل ظاهری مدفوع

 

با استناد به روش های بالینی رایج میتوان تشخیص IBSرا با استناد به شرح حال دقیق،معاینه کامل،و آزمایش های معمول مطرح کرد و نیاز به آزمایش های اضافی وجود ندارد.{16}

 

2-1. اﻫﺪاف و ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ

1-2-1.هدف کلی

تعیین میزان شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم.

 

2-2-1. اهداف فرعی

• تعیین میزان شییوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم
• تعیین میزان شیوع سندرم روده تحریک پذیر در میان زنان ساکن قم.
• تعیین میزان شیوع سندرم روده تحریک پذیر در میان مردان ساکن قم.
• تعیین میزان شیوع سندرم روده تحریک پذیر در میان گروه های سنی مختلف.
• تعیین میزان ارتباط سندروم روده تحریک پذیر با mensturation در زنان
• تعیین میزان بروز اسهال در سندرم روده تحریک پذیر
• تعیین میزان بروز یبوست در سندرم روده تحریک پذیر
• تعیین میزان بروز همزمان یبوست و اسهال در سندرم روده تحریک پذیر

 

3-2-1. اهداف کاربردی

• تعیین میزان شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم

 

3-1. فرضیات

• شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم بیشتر از میانگین شیوع در آمریکااست.
• شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم بیشتر از میانگین شیوع در اروپااست.
• شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم بیشتر از میانگین شیوع در کشور ایران است.
• شیوع سندرم روده تحریک پذیر در شهر قم در میان خانم ها بیشتر از آقایان است.
• شیوع سندرم روده تحریک پذیر با افزایش سن بیشتر میشود.

 

محدودیت های پژوهش:

مطالعه انجام شده با توجه به اینکه از اقشار مختلف جمعیتی با سطح فرهنگی و اجتماعی مختلف در آن حضور داشته اند نسبت به نحوی پاسخگویی به سوالات مندرج در پرسشنامه دقت لازم را نداشته یا بکلی پاسخ نداده اند . همچنین از جنبه دیگر این مطالعه میتوانست حاوی متغییر بیشتری جهت بررسی سایر عوامل مؤثر در این بیماری باشد. نکته دیگر قابل ذکر محدودیت در دستیابی به پژوهش های مرتبط با این مطالعه در مقالات خارجی وداخلی می باشد.

 

موازین اخلاقی در پژوهش:

در این مطالعه به شرکت کنندگان اختیار کامل در شرکت یا عدم شرکت در این پژوهش و عدم تاثیر مشارکت کردن یا نکردن آنها در نحوه و میزان دریافت خدمات و مراقبت های پزشکی توضیح داده شد.

در سیر روند پژوهش هیچ هزینه اضافی از قبیل آزمایش یا افزایش تعداد و هزینه های ویزیت به شرکت کنندگان تحمیل نشدوتوضیح اینکه این اطلاعات محرمانه بوده و تنها جنبه تحقیقاتی خواهد داشت انجام شده است.

 

4-1. ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت

(IBS)IRRITABLE BOWEL SYNDROME:

 

یک اختلال دستگاه گوارش با مشخص درد یا ناراحتی شکمی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم:

مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

 

1-2. چارچوب شناختی

چارچوب شناختی:

سندرم روده تحریک پذیر یکی از بیماریهای شایع گوارشی است که بخش قابل توجهی از جامعه را درگیر می کند . این بیماری که با درد مزمن شکمی و تغییرات در اجابت مزاج همراه است در زنان شایع تر از مردان بوده و ماهیتی مزمن دارد .

در این بیماری گرچه از نظر ارگانیک یافته خاصی وجود ندارد اما دردهای مزمن شکمی ، اسهال ، یبوست یا نفخ موجود در این بیماری ، کیفیت زندگی در این بیماران را تحت تأثیر قرار می دهد به گونه ای که غیبت از کار و کاهش کیفیت اجتماعی از عوارض مهم آن هستند .

در 90-80 % این بیماران ، مشکل روحی - روانی زمینه ای از قبیل اضطراب ، افسردگی ، وسواس و ... وجود دارد . جالب توجه اینکه بسیاری از بیماران مبتلا ، مراجعه پزشکی ندارند .

برخی علائم غیر روده ای از قبیل سردرد ، کمر درد ، اختلال قاعدگی ، سرگیجه ، تهوع ، خستگی پذیری ، اختلال عملکرد جنسی و سوزش سر دل نیز در این بیماری وجود دارند که می توانند به موازات علائم روده ای ، وجود داشته باشند .

 

1-1-2. بروز و شیوع

شیوع IBS در آمریکای شمالی تقریبا ً 15-10% تخمین زده شده است. یک بررسی جمعیتی در اروپا رقم 5/11 % را نشان داده است که تقریبا ً مشابه شیوع IBS در آمریکاست . گرچه شیوع IBS در کشورهای مختلف ، بسیار متفاوت گزارش شده است . در بررسی های انجام شده در آلمان،استرالیا،ژاپن ، آمریکای جنوبی و هند شیوع IBS رقم بالایی را به خود اختصاص داده که متوسط 10 تا 15 درصد در جمعیت عمومی بوده است.{19} شیوع این بیماری در آمریکای شمالی بین 10 تا 15 درصد{12} اروپا 5/11 درصد{12{است.بیشترین شیوع بیماریIBS در ژاپن با20 تا 30 درصد و کمترین میزان شیوع در سنگاپور با شیوع کمتر از 5 درصد است.{14}در مورد شیوع در کشور ایران مقالات محدودی در دست است که شیوع این بیماری در ایران حدود 5 تا 10 درصد تخمین زده میشود.{14}

IBS هر دو جنس را درگیر می کند و می تواند در جوانی یا پیری بروز کند . در بیماران جوانتر و زنان، تشخیص IBS بیشتر صورت می گیرد . یک بررسی سیستماتیک ، نسبت زنان به مردان مبتلا در آمریکی شمالی را دو به یک گزارش کرده است.{ 7}

در یک مطالعه جامع اینترنتی در ایلات متحده آمریکا شیوع IBS7 درصد گزارش شده در این مطالعه که در آن سی ویک هزار نفر از جمعیت عادی به طور تصادفی انتخاب شده بودند،نتایج حاکی از شیوع بیشتر IBS در میان زنان (64)%درمقابل مردان(36)%بود همچنین IBS شیوع بیشتری در میان مجردها در مقابل متاهل ها و شاغلین در میان افراد بی کار داشت.طبق آمارها شیوع IBS در میان جوانان بیشتر از سایر گروههای سنی است.اگر چه عقیده ای عمومی مبتنی بر نا شایع بودن IBSدر میان افراد سالمند وجود دارد،اما مطالعات اخیر که مبتنی بر جمعیت صورت گرفته موید افزایش شیوع IBS در میان افراد مسن است.گواه این مطلب مطالعه ای است که شیوع 8درصدیIBSبین افراد 65 تا 74 ساله و همچنین شیوع 12درصدی IBSدر میان افراد بالای 80 سال را بر طبق معیارهای manneringنشان میدهد. {8}

تمامی مطالعات مبتنی بر جمعیت درصد شیوع بالاتری را برای زنان در ابتلا به IBS قائل شده‌اند.{9و10}به طور کلی زنان سالم در جدار رکتوم خود حساسیت بیشتری به اتساع دارند.از طرف دیگر سرعت تخلیه کولون در آن ها آهسته تر و حجم مدفوع کوچکتری نسبت به مردان دارند.این تفاوت شاید دفع سخت تر مدفوع را در زنان نسبت به مردان توجیه کند. {11}

تنها 15% بیماران مبتلا به IBS مراجعه پزشکی دارند . از طرف دیگر 25 تا 50% مراجعات به مطب های گوارشی را بیماران IBS تشکیل می دهند . همچنین بیماران IBS تعداد قابل توجهی از بیماران مراجعه کننده به مراکز مراقبتی اولیه را تشکیل می دهند . جالب توجه اینکه IBS شایعترین علت غیبت از کار بعد از سرماخوردگی محسوب می شود . تخمین زیان سالیانه این بیماری در آمریکا 30 میلیارد دلار می باشد .

 

2-1-2. اتیولوژی

پاتوفیزیولوژی IBS نامشخص است . فاکتورهای ارثی وغیرمحیطی می توانند نقش ایفا کنند{17} . برخی مطالعات ، حرکات غیر طبیعی دستگاه گوارش، تحریک پذیری احشایی ، اختلال عملکرد روانی و استرس های هیجانی را در ایجاد IBS دخیل دانسته اند . اما علیرغم مطالعات وسیعی که درمورد علت ایجاد IBS انجام شده است کماکان ، نتایج ،متفاوت بوده و هیچ اختلال فیزیولوژیک یا روانی خاصی برای ایجاد IBS شناخته نشده است .

3-1-2. عوامل خطرساز

فاکتور های مختلفی از جمله استرس های هیجانی و غذا خوردن می توانند سبب تشدید درد شکمی شوند در حالی که اجابت مزاج سبب تخفیف درد شکمی می شود .

 

4-1-2. شرح­حالومعاینهفیزیکی

اولین قدم تشخیصی در IBS ، بررسی دقیق شکایات بیمار است . یک شرح حال دقیق ، نقش غذا یا داروها را در ایجاد یا تشدید شکایات ، آشکار می سازد .

بیماران مبتلا به IBS با طیف وسیعی از علائم گوارشی و غیر گوارشی مراجعه می کنند هر چند مجموعه علائم درد مزمن شکمی و تغییرات اجابت مزاج شایعترین شکایات دراین بیماران می باشد.{18}

درد مزمن شکمی : درد شکمی در بیماران IBS معمولا به صورت کولیکی با شدتهای مختلف و تشدید در زمانهای مختلف بروز می کند . درد شکمی معمولا در قسمت تحتانی شکم و عمدتاً در سمت چپ احساس می شود ، گرچه محل درد و مشخصات آن می تواند بسیار متغیر باشد.{19و-18}

شدت درد شکمی می تواند از یک درد خفیف تا یک درد شکمی ناتوان کننده متفاوت باشد .

فاکتور های مختلفی از جمله استرس های هیجانی و غذا خوردن می توانند سبب تشدید درد شکمی شوند در حالی که اجابت مزاج سبب تخفیف درد شکمی می شود .

علیرغم متغیر بودن درد شکمی در بیماران مبتلا به IBS ، برخی نمودهای بالینی درد شکمی با IBS همخوانی ندارند که در این مواقع بررسی سریع در مورد علل ارگانیک درد شکمی لازم است . این نمودها عبارتند از : درد شکمی همراه با بی اشتهایی ، سوء تغذیه و کاهش وزن . این مجموعه علائم در بیماران IBS بسیار نادر است مگر اینکه یک بیماری روانپزشکی جدی وجود داشته باشد . درد شکمی که حالت پیشرونده داشته باشد ، بیمار را از خواب بیدار کند یا مانع به خواب رفتن بیمارشود از مشخصات IBS نیست .

تغییرات اجابت مزاج : بیماران مبتلا به IBS از تغییرات اجابت مزاج شاکی هستند ولی این تغییرات اجابت مزاج می توانند در طیفی وسیع قرار گیرند . بنابراین بایستی شرح حال دقیق در مورد حجم مدفوع ، تعداد دفعات اجابت مزاج در روز و قوام مدفوع اخذ شود.در حالت نرمال،تعداد دفعات اجابت مزاج ، متغیر است . به عنوان مثال در یک مطالعه ، 99%افراد سالم 3 بار اجابت مزاج در روز تا 3 بار اجابت مزاج در هفته را گزارش کرده اند{ 14} . بیماران مبتلا به IBS از اسهال ، یبوست ، اسهال یا یبوست متناوب ، حالت نرمال و اسهال متناوب و حالت نرمال و یبوست متناوب شاکی هستند .

اسهال : اسهال معمولا با دفع مدفوع شل با حجم کم تا متوسط مشخص می شود . اسهال معمولا در ساعتهای بیداری روی می دهد و اغلب در صبحها یا بعد از غذا خوردن است . اغلب حملات اسهال با درد کولیکی قسمت تحتانی شکم شروع شده ، می تواند حالت فوریتی و بی اختیاری داشته و با احساس دفع ناکامل پس از اجابت مزاج همراه باشد. تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به IBS از وجود موکوس(بلغم) در مدفوع شاکی هستند .

مدفوع با حجم زیاد ، مدفوع خونی ، اسهال شبانه و اسهال چرب در IBS وجود ندارند. وجود حالتهای فوق ، ضایعه ارگانیک را مطرح می کند . بخشی از بیماران ، شروع علائم IBS را بعد از یک اسهال ویرال یا باکتریال حاد گزارش می کنند که به این حالت ، IBSبعد از عفونت (Post Infectious IBS) گفته می شود .

یبوست : یبوست ممکن است از چند روز تا چند ماه طول کشیده باشد و حالت تبدیل به نرمال یا تبدیل به اسهال را در پی داشته باشد . مدفوع اغلب خشک بوده و شکل گلوله ای دارد . بیماران همچنین ممکن است در حالی که رکتوم خالی است از احساس ناکافی بودن دفع شاکی باشند . یبوست در این بیماران می تواند سبب معطلی در توالت ، زور زدن در هنگام دفع و استفاده نا مناسب از ملین ها و تنقیه ها شود .

سایر شکایات گوارشی : علائم گوارشی فوقانی از جمله ریفلاکس اسید از معده به مری ، دیسفاژی ، زودسیری ، سوءهاضمه متناوب ، تهوع و درد سینه غیر قلبی در بیماران مبتلا به IBS شایع هستند{12}. بیماران مبتلا به IBS همچنین به طور شایعی از نفخ ، آروغ و دفع گاز رنج می برند .

شکایات غیر گوارشی : بیماران مبتلا به IBS ، اغلب از شکایات غیر گوارشی هم شاکی هستند . این موارد عبارتند از : اختلال عملکرد جنسی ، قاعدگی دردناک ، مقاربت دردناک ، تکرر ادراری . همچنین بیماران مبتلا به IBS شانس بیشتری برای ابتلا به فشار خون ، بیماریهای حساسیتی ریه و سندرمهای روماتولوژیک از جمله فیبرومیالژیا دارند{21و20 }.