فهرست مطالب

مقدمه

1-1 كليات

1-2 شرح تأسيسات اوليه

1-3 شرح توسعه تأسيسات بمنظور نمك زدائي

1-4 شرح توسه هاي تدريجي در حين عمليات

1-5 شرح وضعيت فعلي واحد

1-6 توجيه بازرسي فني

2- شرح نيازها

3- بررسي وضعيت كلي واحد سلمان از جهات مختلف

3-1 وضعيت واحد در حالت مطلوب عملياتي

3-2 تأثير عوامل مختلف در وضعيت مطلوب عملياتي

3-2-1 خسارات ناشي از بمباران

3-2-2 مسائل ناشي از طول مدت بهره برداري

3-2-3 مسائل مربوط به گسترش حوزه عملياتي

3-3 تغييرات اعمال شده در واحد در حين عمليات

3-4 نيازهاي جديد

4- روش بازرسي فني و امور تكميلي مربوط به آن

4-1 بازرسي فني

4-1-1 روش پرسنلي بازرسي فني

4-1-2 روش هاي فني بازرسي فني

4-1-3 وسائل و ابزار بازرسي فني

4-2 بررسي هاي مهندسي و اندازه گيري در محل

4-3 طراحي در محل

5- ملاحظات فني، اقتصادي و اولويت ها

5-1 امور اقتصادي و سرمايه گذاري

5-2 زمان بندي

5-3 امور فني

5-4 اولويت ها

5-5 تعميرات برنامه ريزي شده

6- گزارش بازرسي فني تأسيسات سبويل و سازه

6-1 شرح تأسياست سيويل و سازه

6-2 وضعيت حصار و دروازه ورودي

6-3 خاكريزهاي حفاظتي

6-4 سيستم محوطه سازي

6-5 راههاي ارتباطي داخلي

6-6 سيستم زهكشي و دفع آبهاي سطحي، حوضچه جداسازي آب آغشته به نفت

6-7 ساختمانها

6-8 فونداسيون ها

6-9 سازه ها

6-10 اسكله

6-11 محوطه مخازن

 

 

1- مقدمه

1-1 كليات

واحد بهره برداري سلمان در سال 1967 ميلادي توسط شركت مهندسي و ساختماني Root & Brown به منظور فرآورش و تثبيت 000/220 بشكه در روز نفت خام حاصله از حوزه دريايي سلمان بطور يكپارچه طراحي و اجراء گرديد. اين واحد حدود 2 سال بعد يعني سال 1969 راه اندازي گرديد و از آن موقع تا كنون اغلب بطور پيوسته در مدار توليد نفت صادراتي بوده است.

حوزه نفتي دريايي سلمان در 90 مايلي جنوب جزيره لاوان قرار دارد. نفت حاصله از اين ميدان پس از يك مرحله تفكيك در سكوهاي مستقر در فلات قاره ايران، توسط يك رشته خط لوله زير دريايي 22 اينجي از نوع به واحد بهره برداري سلمان كه در جزيره لاوان مستقر است منتقل مي شود. جهت اطلاع از موقعيت جغرافيايي جزيره لاوان نسبت به ساحل اصلي ايران و محل تقريبي حوزه نفتي سلمان به شكل شماره 1 كه ضميمه گزارش است مراجعه فرماييد.

1-2 شرح تأسيسات اوليه

تأسيسات اوليه فرآورش كه بعنوان تأسيسات پايه از آنها نام برده خواهند شد شامل دو مدار اصلي فرآورش نفت و گاز مي باشد.

در مدار اول فرآيند، نفت ترش و گاز همراه پس از تحويل به واحد سلمان وارد تفكيك كننده هاي مرحله دوم ميگردد. در فاز بعدي فرآورش برجهاي تماس قرار دارند (مرحله سوم تفكيك و شيرين سازي نفت در اثر تماس با گاز تصفيه شده بطور همزمان در همين برجها انجام مي گيرد) كه پس از آن مرحله تبخير نهايي انجام شده و نفت به مخازن ذخيره تلمبه مي شود (شش مخزن هر كدام بقطر 245 و ارتفاع 64 فوت و ظرفيت 512000 بشكه).

نفت ذخيره شده در مخازن با استفاده از اختلاف ارتفاع وارد ايستگاه اندازه گيري (Metering Station) شده و سپس توسط دو رشته لوله 36 اينچي به اسكله بارگيري جريان مي يابد. اسكله بارگيري قابليت پذيرش يك نفت كش 000/200 تني در يك طرف (سمت دريا) و يك نفت كش 000/600 تني در طرف ديگر (سمت خشكي) را دارا مي‌باشد.

مدار فرآيند گاز عبارتست از جمع آوري گاز مراحل مختلف تفكيك، تقويت فشار و ارسال آن به واحد شيرين سازي و شيرين نمودن گاز در اثر تماس با كربنات پتاسيم، گاز شيرين توليد شده بمصرف تماس با نفت ترش در برجهاي تماس (Strippers) و نيز سوخت نيروگاههاي برق و بخار مي‌رسد.

بمنظور خودگراني واحد بهره برداري سلمان، تأسيسات جانبي شامل 2 ديگ بخار، سه دستگاه آب شيرين كن، 4 توربوژنراتور، سيستم پمپاژ آب دريا، تلمبه آتش نشاني و مدار مربوطه و دو دستگاه كمپرسور هوا نيز نصب شده بودند.

1-3 شرح توسعه تأسيسات بمنظور نمك زدائي

در سال هاي 1971 و 1972 بنابر نياز جديد يعني ادغام تأسيسات نمك زدايي (Desalting) ، واحد بهره برداري سلمان توسعه داده كه طراحي آن به شركت مهندسي JOVAN و نصب و اجرا به يك پيمانكار داخلي واگذار گرديد. حدود توسعه واحد مذكور در اين راستا شامل اضافه نمودن دو مرحله تبخير متوالي پس از برجهاي تماس (Stripper) يعني برج گاززدا (Degassing Boot) و Flash Tank ، تعدادي تلمبه و كمپرسور، سه رديف متفاوت مبدلهاي حرارتي، دستگاههاي نمك زدا بانضمام سيستم هاي لوله كشي، كابل كشي و كنترل جديد بوده است.

همراه با تغييرات فوق اغلب واحدهاي جانبي قبلي برچيده شدند و بجاي آنها سه دستگاه ديگ بخار، دو دستگاه آب شيرين كن، سه تلمبه تأمين آب دريا و يك تلمبه آتش نشاني كه همگي از ظرفيت بالاتري نسبت به تأسيسات جانبي پايه برخوردار بودند نصب گرديد.

يك دستگاه توربوژنراتور از نوع قبلي بعنوان واحد پنجم به نيروگاه و يك كمپرسور هوا مشابه دستگاههاي قبلي نير به كل مجموعه افزوده شد.

باين ترتيب واحد بهره برداري سلمان براي توليد نفت خام و نمك همراه بر اساس استاندارد قابل قبول بين المللي (حداكثر 20 پوند نمك در هر هزار بشكه نفت) تجهيز گرديد.

1-4 شرح توسعه هاي تدريجي در حين عمليات

در ادامه بهره برداري از واحد و بر اساس نيازهاي جديد عملياتي ضمن توجه به گسترش تأسيسات همجوار و مناطق مسكوني، بتدريج و تا تاريخ تنظيم گزارش تأسيسات ذيل به واحد سلمان افزوده شده است.

- يك دستگاه واحد آب شيرين كن بعنوان واحد سوم.

- يك توربوژنراتور بعنوان واحد ششم (در تاريخ تهيه گزارش اين دستگاه در محل نصب نبود و بجاي ديگري منتقل شده است).

- دو دستگاه ديگ بخار بعنوان واحدهاي چهارم و پنجم (واحد پنجم فعلاً روي فوندانسيون مربوط نيست)

- برج هوازدا از آب تزريقي به Desalter ها.

- دو دستگاه كمپرسور هوا با ظرفيت بالاتر (كمپرسورهاي قبلي اعم از تأسيسات پايه و طرح نمك زدائي همگي برچيده شده اند.)

- يك مخزن Flash Trank (مخزن Flash Tank قديمي تبديل به مخزن آب شده است).

- دو مخزن يك ميليون بشكه اي جديد

- دو دستگاه پمپ شناور تأمين آب دريا بعنوان تلمبه هاي چهارم و پنجم

اطلاعات و مشخصات عمومي اغلب وسايل و تأسيسات واحد بهره‌برداري سلمان در بخش هاي بعدي اين گزارش ارائه شده اند. و جداول و نقشه هاي ساده جهت سهولت كسب اطلاعات نيز ضميمه گرديده تا ضمن مراجعه به آنها بتوان وضعيت كلي واحد را تجزيه و تحليل نمود.

1-5 شرح وضعيت فعلي واحد

در تاريخ تنظيم گزارش از كل مجموعه بهره برداري سلمان بدلايلي مانند خسارات ناشي از جنگ، امور ايمني، صدمات ناشي از فرسودگي و تداوم بهره برداري كه در فصول بعدي بطور مشروح مورد بررسي قرار خواهند گرفت تأسيسات ذيل در مدار توليد قرار نداشته و يا در محل خود مستقر نبوده اند.

1-5-1 تفكيك كننده هاي مرحله دوم

1-5-2 برجهاي تماس

1-5-3 كمپرسورها

1-5-4 بخشي از تلمبه ها

1-5-5 واحد شيرين سازي گاز

1-5-6 بخشي از مبدلهاي حرارتي

1-5-7 تأسيسات اندازه گيري نفت صادراتي

1-5-8 بخشي از دستگاههاي نمك زدا

1-5-9 بخشي از لوله ها و سيستم هاي كنترل و برق

1-5-10 سه مخزن 512000 بشكه اي.

بجز موارد فوق در حال حاضر يكي از تفكيك كننده هاي قديمي، همراه با برج گاززدا و مخزن تبخير (Flash Tank) همراه با تأسيسات جانبي در مدار توليد نفت خام قرار دارند.

1-6 توجيه بازرسي فني

براي آ‍ماده سازي مجدد واحد بهره برداري سلمان با ظرفيت كامل يعني 000/220 بشكه نفت در روز حدود صدمات ناشي از بمباران در طول جنگ و خسارات وارده به بعضي از سيستم ها در اثر فرسودگي مي بايست مشخص گردد. علاوه بر دو مورد مذكور نيازهاي جديدي مانند توليد حوزه هاي مجاور (رشادت، رسالت و بلال)، عدم تكافوي بعضي از سيستم هاي جانبي و تعويض واحد قديمي و فرسوده شيرين سازي گاز نيز مدنظر بوده است كه بر اساس كليه نيازهاي مذكور تصميم به بازسازي و نوسازي واحد گرفته شده است. بمنظور تعيين حدود خسارات و همچنين حصول اطمينان از قابليت بهره برداري تأسيساتي كه به ظاهر صدمه نديده اند، بازرسي فني وسايل و سيستم‌هاي بكار برده شده در واحد سلمان ضروري بوده تا پس از تعيين حدود مورد نظر بتوان بر اساس اطلاعات بدست آمده، طرح بازسازي را اجرا نموده و واحد را مجدداً براي مدت زمان طولاني در مدار توليد نفت صادراتي قرار داد.

2- شرح نيازها

بر اساس نكاتي كه در مبحث مقدمه به اطلاع رسيد و با توجه به خسارات وارده در اثر بمباران، پروژه بازسازي و نوسازي واحد بهره‌برداري سلمان مطرح و جهت انجام امور پروژه، قراردادي با شركت انرشيمي منعقد گرديده سر فصل نيازهاي عمده بر طبق قرارداد منعقده بشرح موارد 2-1 الي 2-3 مي باشد. لازم باطلاع است كه در حين اجراي كارهاي بازرسي فني نيازهاي ديگر علاوه بر موضوع قرارداد مشاهده گرديد. نيازهاي جديد حسب مورد باطلاع مسئولين شركت نفت فلات قاره رسيد و مقرر شد كه همگي مد نظر و مورد بازرسي فني و بررسي مهندسي قرار گرفته و نتايج عيناً جهت اطلاع و تصميم گيري مسئولين شركت نفت فلات قاره ايران در گزارش بازرسي فني ارائه شود تا در صورت تصويب، نسبت به انجام آنها در مرحله بازسازي و نوسازي اقدام گردد.

محدوده نيازهاي جديد بشرح مواد 2-4 الي 2-7 مي باشد.

2-1 بازرسي فني تأسيسات و تعيين حدود خسارات و صدمات وارده به‌ آنها در اثر بمباران و تعيين وضعيت اقلامي كه از محل خود خارج شده اند.

2-2 نيازهاي جديد كه بترتيب عبارتند از:‌

الف – تعويض واحد شيرين سازي گاز، (واحد قبلي كه بر مبناي فرآيندي قديمي و تقريباً خارج از رده در مقايسه با روش هاي امروزه كار مي‌كرده مي بايست با سيستم جديدتر حاوي روش فرآورش پيشرفته جايگزين گردد.)

ب – بررسي امكان استفاده از تأسيسات فرآورش نفت سلمان بطور همزمان براي تثبيت نفت خام استحصالي از حوزه هاي مجاور (55000 بشكه در روز نفت حاصله از ميادين رشادت، رسالت و بلال).

2-3 ارائه طرح بازسازي و نوسازي واحد بهره برداري بر اساس موارد فوق.

2-4 مسائل مبتلا به واحد در اثر تداوم بهره برداري و خورندگي در اثر شرايط حاد اقليمي (رطوبت و گرماي زياد، وجود آتمسفر همراه با املاح ناشي از تبخير آب دريا و هيدروژن سولفوره).

2-5 گسترش تدريجي حوزه عمليات شركت نفت فلات قاره ايران در منطقه لاوان و بالنتيجه كمبود بعضي از اقلام سرويس هاي جانبي (مثلاً آب تصفيه شده شيرين) و اشكالات بعضي از سيستم ها (مانند تأمين آب دريا و آتش نشاني).

2-6 انعكاس تغييرات اعمال شده در طول مدت بهره برداري در طرح بازسازي و نوسازي.

2-7 تطبيق اطلاعات فني و نقشه هاي تأسيسات با آنچه كه در محل موجود است و ساخته شده (As Built) تا بتوان بر اساس نقشه هاي زمينه تصحيح شده و به روز در آورده شده تغييرات مورد نياز طرح بازسازي و نوسازي را اعمال نمود.

با توجه به شرح نيازها اعم از موارد قراردادي و جديد ضمن مراعات دو اصل مهم يعني فوريت طرح و هم چنين اشتراك حوزه بهره‌برداري بلافاصله امور مربوط به بازرسي فني شروع گرديد. كارهاي مربوط به اين بخش از تاريخ 6/9/1367 الي 20/11/1367 توسط گروههاي مختلف بازرسي فني سيويل و سازه، مكانيك و لوله‌كشي، برق و ابزار دقيق انجام گرفت كه گزارش حاضر نتايج بازرسي فني را باستحضار مي رساند.

3- بررسي وضعيت كل واحد سلمان از جهات مختلف

در اين بخش از گزارش بترتيب وضعيت مطلوب تأسيسات واحد بهره برداري سلمان، تأثير عوامل مختلف، تغييرات اعمال شده در طول مدت بهره برداري و هم چنين نيازهاي جديد بعنوان مباني اخذ تصميم به تفصيل مورد بحث قرار مي گيرند.