فصل اول

 

 

مقدمه و بیان مسئله

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

1-1- بیان مسئله و اهمیت پژوهش

ناهنجاری مادرزادی به تغییر دائمی اطلاق می گردد که قبل از تولد توسط یک اختلال تکاملی با منشادرونی در ساختمان های بدن ایجاد شده است . علی رغم پیشرفت های حاصل شده در اتیولوژی و پاتوژنز ناهنجاری ها، 22 درصد از مرگ و میرهای نوزادی ناشی از ناهنجاری های بزرگ مادرزادی می باشد .

در ایران هزینه مراقبت های بهداشتی برای چنین شیرخوارانی بیش از 6 میلیون تومان در سال برآورد شده است (3،2،1).

شیوع ناهنجاری های بزرگ مادرزادی در بین نژادهای مختلف متفاوت است.(4)

این اختلاف ناشی از تمایلات نژادی متفاوت وتأثیرعوامل محیطی است . ازدواج های فامیلی در بعضی از نژاد ها نقش مهمی در بروز ناهنجاری ها دارند(4.5).

علل ناهنجاری های مادرزادی به 3 گروه عمده تقسیم می شوند.

1-ژنتیکی: شامل انحرافات کروموزومی مثل سندرم داون ونقایص تک ژنی مندلی مثل آکندروپلازی که نقش آن در ایجاد ناهنجاری ها حدود 25 درصد تخمین زده شده است.عوامل دخیل دیگر با منشاء ژنی شامل سن بالای 35سال مادردر بارداری وازدواج های فامیلی

2-محیطی: شامل بیماری های عفونی و زمینه ای مادر ( دیابت شیرین یا بیماری هایی باتب بالا)

داروهای جهش زا ، الکل ، مصرف دخانیات. نقش این عوامل حدود 15 در صد برآورده شده است .

3-چند عاملی:که حدود %60 گزارش شده است

آنومالی های مادرزادی علل اصلی مرگ داخل رحمی و مرگ نوزادان است ولی شاید نقش آن ها به عنوان علل بیماری های حاد ،از قبیل اختلالات متابولیک و ناتوانی طولانی مدت ، مهم تر باشد . شناسایی زود هنگام آنومالی به منظور برنامه ریزی صحیح برای مراقبت و درمان مهم است از جمله پیشگیری اولیه که در برگیرنده ی علل ناهنجاری ها هستند مثلاً واکسیناسیون علیه سرخچه یا مصرف فولیک اسید ، مولتی ویتامین.

با این روش 6/26 درصد از ناهنجاری های مادرزادی جلوگیری می شود.

پیشگیری ثانویه: تشخیص زود هنگام و پیگیری با درمان اولیه ی موثر مثلاً غربالگری ارتوپدی نوزادان بسیار موثر است.جهت تشخیص زود هنگام و درمان دفورمیتی (دررفتگی مادرزادی هیپ) بر اساس تست ارتولانی و درمان با روش های محافظتی (pavlik pillow) .

بیماران با مجرای شریانی باز و عدم نزول بیضه ممکن است با مصرف دارو بعد از تولد تصحیح شوند.2/25 درصد ناهنجاری ها با این روش بهبود می یابند.

پیشگیری ثالثیه: درمان کامل نقایص مادرزادی به وسیله ی مداخلات جراحی اولیه خصوصاً در تعدادی از نقایص مادرزادی قلبی – عروقی مثل نقایص دیواره ای دهلیزی – بطنی،تنگی مادرزادی پیلور وعدم نزول بیضه. 5/33 درصد ناهنجاری ها با این روش بر طرف می شوند.(6)

2-1 – پاتوفیزیولوژی ناهنجاری ها

بارداری به سه مرحله تقسیم می شود

1-دوران پیش از لانه گزینی که شامل 2 هفته از هنگام لقاح تا لانه گزینی است وبه طور مرسوم « دوران همه یا هیچ» نیز نامیده شده است . زیگوت تحت تقسیم قرار می گیرد و سلول ها به یک توده سلولی داخلی وخارجی تقسیم می شوند . آسیب به تعداد زیادی از سلول ها ، معمولاً منجر به مرگ رویان می شود. اگر تنها چند سلول آسیب ببیند معمولاً امکان جبران و تکامل طبیعی وجود دارد.

2- دوران رویانی از هفته دوم تا هشتم پس از لقاح است که دوران ارگانوژنز را در برمی گیرد و بنابراین ،و با توجه به ناهنجاری های ساختمانی ، بحرانی ترین دوران محسوب می شود .

3- بلوغ و تکامل عملکردی بعد از هفته 9 ودر طول دوران جنینی ادامه می یابد . اما ارگانهای خاصی همچنان آسیب پذیرند به عنوان مثال ، مغز در سر تاسر دوران بارداری نسبت به عوامل محیطی آسیب پذیر باقی می ماند . تغییر در جریان خون قلب در دوران جنینی می تواند منجر به تغییر شکل هایی مانند قلب چپ هیپوپلاستیک یا کوآرکتاسیون آئورت شود(7)

جدول1-1زمان بروز ناهنجاری های مشخص(8)

بافت	ناهنجاری	زمان بروز
دستگاه عصبی مرکزی	انانسفالی مننگومیلو سل	26 روز
صورت	لب شکری شکاف در کام بالا	36روز 10هفته
لوله گوارشی	امفالوسل فتق دیافراگمی عدم تشکیل رکتوم+فیستول	10هفته 6 هفته 6 هفته
دستگاه تناسلی - ادراری	هپیواسپادیاس بیضه ی نهفته	12 هفته 7-9 ماه
قلب	نقص در دیواره­ی بین بطنی مجرای شریانی باز	6 هفته 10-9 ماه
اندام	چسبندگی انگشتان به هم فقدان رادیوس	6 هفته 38 روز

3-1ناهنجاری های مادرزادی

ناهنجاری های مادرزادی طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ((WHO:

نقایص مولکولی - بیوشیمیایی یا عملکردی - ساختاری هستند که در زمان تولد تظاهر می یابند. ناهنجاری های مادر زادی به 3 گروه تقسیم می شوند

1-کشنده : نقایصی مثل آنانسفالی یا سندرم هپیوپلاستیک قلب چپ هستند که موجب تولد نوزاد مرده یا مرگ نوزاد یا خاتمه دادن به بارداری پس از تشخیص پیش از تولد می شوند در بیش از 50 درصد موارد .

2- شدید: نقایصی مثل شکاف کام یا تنگی مادرزادی پیلور که بدون مداخله ی پزشکی موجب مرگ یا عقب ماندگی شود. نقایص کشنده وشدید با یکدیگر ، ناهنجاری های مادرزادی بزرگ (major) را تشکیل می دهند.

3- خفیف: مثل دررفتگی لگن یا عدم نزول بیضه که نیاز به مداخله ی پزشکی دارند اما پیش آگهی خوبی دارند.

ناهنجاری های کوچک:(minor)از جمله چین های اپی کانتال، نزدیک بودن چشم ها به یکدیگر (Hypotlorism) ، گوش های پایین قرار گرفته(low set ear) چین عرضی کف دست ((simian line)، چسبندگی انگشتان بین انگشت 2و3(syndactily)،هیدروسل،فتق نافی، و غیره

که بدون در نظرگرفتن مسائل زیبایی یا پزشکی از تقسیم بندی ناهنجاری های مادر زادی مستثنی هستند.(6)

 

انواع ناهنجاری ها(9)

ناهنجاری های بزرگ	ناهنجاری های کوچک
اسپینابیفیدا سندرم داون هیدروسفالی گاسترو شزی شکاف کام مقعدسوراخ نشده شکاف لب همراه با شکاف کام آنانسفالی میکروسفالی بلوک قلبی مادرزادی ناهنجاری های متعدد	پلی داکتیلی کلاب فوت مادرزادی خال غیر نئوپلاستیک مادرزادی هیپوسپادیازیس دررفتگی مادرزادی هیپ سین داکتیلی اپی سپادیازیس قرارگیری گوش ها پایین تراز حد نرمال   آترزی یکطرفه کوآن

دفورماسیون ها در نتیجه تأثیر نیرو های محیطی بر ساختمان های طبیعی از نظر ژنتیکی ایجاد می شود آن ها در مراحل آخر حاملگی یا پس از وضع حمل رخ می دهند. الیگوهیدرآمنیوس می تواند رشد ریه ها را مهار کند و ساختمان های جنینی را تحت فشار قرار دهد ، و سبب بروز پاچنبری ، دررفتگی مفصل ران ،وپهن وصاف شدن صورت شود . دفورماسیون ها غالباً با مداخلات جزئی بر طرف می شوند ولی مالفورماسیون ها اغلب به تدابیر قاطع جراحی وطبی نیاز دارند.اختلال یا Disraption یک تغییر شدید شکلی یا عملکردی است که وقتی بافت نرمال از لحاظ ژنتیک، پس از یک آسیب دیدگی اصلاح می شود، رخ می دهد.

یک سندرم مالفورماسیون متعدد شامل الگویی قابل شناسایی از ناهنجاری ها است که در نتیجه یک علت زمینه ای واحد وقابل شناسایی ایجاد می شوند این سندرم ممکن است شامل مجموعه ای از مالفورماسیون هاودفورماسیون ها باشد.(10)

4-1-علل ایجاد کننده ی ناهنجاری ها

1- عوامل درونزاد

نقایص درونزادموضعی در ریخت زایی (مورفوژنز) که به دلیل یک رویداد در دوره رویانی یا اوایل دوره جنینی ایجاد می شوند. این رویداد ممکن است یک اختلال رشد ناشی از برخی علل نامعلوم باشد، ولی غالباً ناشی از جهش در ژن های تکاملی است .

2- عوامل برونزاد

با مختل کردن رشد بافت های به ظاهر طبیعی ،اختلالاتی در رشد ایجاد می کنند این اختلالات ممکن است شامل نوارهای آمنیوتیک ،قطع یا مختل شدن جریان خون بافتهای در حال رشد یا تماس با جهش زاها باشد.(10)

مالفورماسیونهای مادرزادی در 5 گروه متفاوت زیر دسته بندی می شوند:

1- جهش های تک ژنی، که در 6 درصد از کودکان مبتلا به آنومالی های مادرزادی وجود دارند.

2- اختلالات کروموزمی ، که تقریباً 5/7 درصد ازموارد را شامل می شوند.

3- اختلالات باتوارث چند عاملی که 20 درصد از موارد را تشکیل می دهند.

4- اختلالاتی که الگوی توارث غیر معمولی دارندو2 تا3 درصد از موارد را شامل می شوند.

5- اختلالات ناشی از عوامل جهش زا،که شامل 6 درصد از موارد هستند.(11)

تقریباً 5/6 درصد از تمام نقایص بدو تولد به جهش زاهانسبت داده می شود ،یعنی به عوامل شیمیایی ، فیزیکی یا زیستی که می توانند به بافت های رویان آسیب برسانند ویک یا چند مالفورماسیون مادرزادی ایجاد کنند . تراتوژن از لغت یونانی تراتوس به معنی عجیب الخلقه گرفته شده است این لغت بیانگر نقایص قابل مشاهده و مشخص است . بنابراین صحیح تر است تا تراتوژن به عنوان ماده ای تعریف شود که قادر است ناهنجاری ساختمانی بر جای گذارد. برای هر عامل بالقوه تراتوژن ، میزان و ماهیت تراتوژنی به وسیله ویژگی های میزبان وهمچنین دوز و زمان در معرض قرار گرفتن مشخص می شود . به طور مثال به علت تفاوت های ارثی در متابولیسم اتانول ممکن است گروهی یا اشخاصی را به سندرم الکل جنین مستعد سازد.

اثرات تراتوژن نه تنها شامل ناهنجاری های فیزیکی ظاهری می شود بلکه شامل کاهش رشدو نقص های شناختی و رفتارهای بعدی نیز می شود.

طیف گسترده نتایج نشان دهنده پیچیدگی تعامل بین فاکتورهای خطرناک بیولوژیک واجتماعی و فاکتورهای محافظ است . استرس های روانی در دوران بارداری نیز تأثیر معکوسی بر روی تکامل جنین دارند. عواملی که تراتوژن بودن آن ها معلوم شده است عبارتند از برخی از داروها ( چه آنهایی که توسط پزشک تجویز می شوند وچه غیر از آنها)، عفونت های داخل رحمی (سرخچه) بیماریهای مادر نظیر دیابت شیرین وهیپرترمی ، موادی که در محیط یافت می شوند، مثل فلزات سنگین. اطلاع از این که کدام عوامل اثر تراتوژنی دارند واثرات آنها بر جنین در حال تکامل، مهم است . چون محدود کردن تماس با تراتوژن ها روش موثری برای جلوگیری از نقایص بدو تولد است .(10)

اثرات نامطلوب ممکن است پی آمدهای نامطلوبی برای نوزاد داشته باشندکه عبارتنداز : عوامل موثر قابل ملاحظه ای نظیر تغذیه ی نامناسب مادر،سیگار کشیدن مادر، فقر مادر ،استرس های فیزیکی یا روانی مادر ، سن خیلی بالا یا خیلی پایین مادر(<16سال یا > 35 سال) نژاد مادر،بیماری های طبی مادر که قبل از حاملگی وجود داشته اند،داروهای مادر ،عوارض مامایی قبل و در حین زایمان ،عفونت های پری ناتال – تماس با سموم وداروهای قاچاق واستعداد ژنتیکی و ذاتی جنین .(12)

1-4-1مسائل ژنتیکی - عوامل خانوادگی

در بعضی از فرهنگ ها ازدواج بستگان با یکدیگر شایع است . هم خونی (consanguinity)سبب افزایش احتمال ابتلای فرزندان به هیچ اختلال ژنتیکی شناخته شده خاصی نمی شود ، ولی می تواند احتمال تولید یک کودک مبتلا به یک اختلال ارثی ،اتوزومی مغلوب نادر را که ژن جهش یافته آن در خانواده مجزا شده است افزایش دهد. عموماً هر چه رابطه میان والدین نزدیکتر باشد ، تعداد ژن های مشترک میان آن ها بیشتر خواهد بود، لذا احتمال این که فرزندان آنها مشکلی داشته باشند بیشتر می شود.

اگر والدین عموزاده یا عمه زاده یا خاله زاده یا دایی زاده یکدیگر باشند خطر این که فرزند شان مبتلا به یک اختلال اتوزومال مغلوب شود 1 به 64 است. در ارزیابی چنین زوج هایی ،تعیین این که زن وشوهر به کدام گروه قومی تعلق دارند وآزمایش از نظر اختلالات شایعی که در آن گروه یافت می شوند، مهم است. ازدواج فامیلی، به ازدواج بین فامیل هم خون که دارای یک جد مشترک یا بیشتر می باشند اشاره دارد. در ازدواج های فامیلی حدود 5تا 6 درصد احتمال تولد کودک معلول در خانواده وجود دارد که این ریسک با احتمال تکرار معلولیت درفرزندان بعدی خانواده نیز همراه است.

2-4-1پرتوتابی:

تماس با مقادیر بالای اشعه در طول حامگی در هیروشیما و ناکازاکی در ژاپن سبب افزایش میزان سقط خود به خودی وتولد کودکان مبتلا به میکروسفالی ، عقب ماندگی ذهنی و ناهنجاری های اسکلتی شده است مقدار تقریبی تماس که سبب بروز این اثرات می شود حدوداً 25 راد است.مقدار اشعه حاصل

از مطالعات معمولی رادیولوژی تشخیصی در حد میلی راد است . محدوده ی شغلی توصیه شده برای مادران درمعرض پرتوتابی ازهمه منابع برای تمام 40هفته­ی حاملگی mrad500است.(13)

 

3-4-1-تماس پدر با عوامل مختلف

تماس پدر با داروها یا تأثیرات محیطی ، می تواند احتمال پیامدهای نامطلوب جنینی را افزایش دهد. یکی ازاین مکانیسم ها،القای نوعی جهش ژنی یا اختلال کروموزومی در اسپرم است چون روند بلوغ وتبدیل سلولهای ژرم به اسپرماتوگونی های عملکردی 64 روز طول می کشد ، تماس با دارو در هر زمانی طی دوماه قبل از لقاح ، می تواند منجر به جهش شود. دوم این که داروهای موجود در مایع منی ممکن است در حین نزدیکی جنسی، با جنین تماس پیدا کند. سومین احتمال این که تماس سلول ژرم مذکر با داروها یا عوامل محیطی،ممکن است بروز ژن را تغییر دهد . افرادی که ممکن است در آن ها خطر ناهنجاری های مادرزادی جنین افزایش پیدا کند ، شامل سرایداران ،کارگران صنایع چوب ، آتش نشان ها ،کارکنان چاپخانه ونقاشان هستند .(14)

4-4-1- سن مادر

در هر دوانتهای سنین تولید مثل ، سن مادر بر نتیجه ی بارداری تأثیرمی گذارد.

بارداری نوجوانان (Teenage pregnancy)

زنان در این سن نوجوانی به احتمال بیشتری دچار کم خونی هستند.میزان بیماری های مقاربتی که در نوجوانان شایع است در طول بارداری این افراد بیشتر است وچون اکثر حاملگی های این گروه سنی بدون برنامه است این زنان،به ندرت مشاوره قبل از بارداری را انجام می دهند و چون در حال تکامل هستند ، نیاز به کالری بیشتری دارند.

حاملگی پس از 35 سالگی

بروز اختلالاتی در مادر مانند دیابت بارداری ،افزایش فشارخون بارداری،جفت سرراهی یا دکولمان جفت و زایمان سزارین به میزان اندکی افزایش می یابد. خطر های جنینی مربوط به سن مادر از برخی عوامل به شرح زیر ناشی می شود .

1- زایمان زودرس ایاتروژنیک که به دلیل عوارض مادری مانند افزایش فشارخونو دیابت است

2- زایمان زودرس خود به خودی

3- اختلالات رشد جنین وابسته به بیماری های مزمن مادر یا حاملگی های چند قلویی

4- آنوپلوییدی جنین

5-4-1-بیماری های مادر

عوارض طبی مادر که با افزایش خطر عوارض جنین همراه اند عبارتنداز :

دیابت- افزایش فشارخون مزمن-بیماری عروقی-کلاژن-بیماری ریوی-آنمی شدید(سیکل سل)- پر کاری تیروئید-میاستنی گراویس- فنیل کتونوری مادر-توارث ژن های اتوزوم مغلوب مادر(گالاکتوزومی –آنمی سلول داسی شکل –سیستیک فیبروزیس)

 

دیابت شیرین

می تواند باعث اختلالات متابولیک واختلالات ساختمانی در جنین شود.

از جمله اختلالات شامل ماکروزومی و وزن بالای نوزاد هنگام تولدو تروماهای حین زایمان –عدم تشکیل ساکروم –اختلالات قلبی مانند هیپرتروفی سپتوم ونقص دیواره بین بطنی-سندرم کولون چپ کوتاه- هیرشپرونگ و عدم تشکیل دستگاه گوارشی و....

صرع

در زنانی که صرع دارند خطر داشتن نوزادانی که ناهنجاریهای ساختمانی داشته باشند ،2 تا 3برابر زنان سالم است. صرع خودش بروز ناهنجاری های مادرزادی را به طور مستقل از اثر داروهای ضد تشنج افزایش می دهد. افزایش خطر حتی در زمانی که مادر ضد تشنج نمی گیرد ،وجود دارد،شایعترین نقیصه گزارش شده،با و یا بدون مصرف دارو توسط مادر،شامل شکاف های اروفاسیال و ناهنجاری های مادرزادی قلب است . شکاف ها 10 برابر شایعتر از جمعیت عادی است .

در یک مطالعه اخیر در سال 2001 دریافتند که فقط در نوزادانی که با داروهای ضد تشنج مواجهه داشتند،بروز آنومالی های ساختمانی بیشتر بود. به زنان صرعی اغلب توصیه می شود که مکمل اسید فولیک را مصرف نمایند .

فنیل کتونوری

یک بیماری که در آن، جنین در معرض خطر به ارث بردن بیماری نیست ، اما ممکن است تحت تأثیر بیماری ژنتیکی مادر ،دچار آسیب دیدگی شود . این اسید آمینه به راحتی از جفت عبور میکند وسبب آسیب دیدگی اعضاء در حال تکامل جنین به خصوص بافت قلبی وعصبی می شود.(15)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول2- 1- بیماری های مادر که بر جنین یا نوزاد تأثیر می گذارد(16)

بیماری	اثرات	مکانیسم
گواتر اندمیک بیماری گریوز	کم کاری تیروئید پرکاری گذرای تیروئید در نوزادی	کمبودید-عبورایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئیداز جفت
پر فشاری خون	تأخیررشدداخل رحمی، مرگ داخل رحمی جنین	نارسایی جفت ،هیپوکسی جنین
فنیل کتونوری	میکروسفالی ،عقب ماندگی	افزایش سطح فنیل آلانین جنین
پره اکلامپسی- اکلامسی	تأخیررشدداخل رحمی، ترومبوسیتوپنی نوتروپنی ،مرگ جنین
ناسازگاریهای خونی مثل ناسازگاری RH	آنمی جنین – هیدروپس، زردی نوزادی-کاهش آلبومین	انتی بادی عبور کرده از جفت برعلیه سلول های جنینی دارای آنتی ژن وارد عمل می شود
لوپوس	بلوک قلبی مادرزادی ،ضایعات پوستی؛آنمی ،ترومبوسیتوپنی ، نوتروپنی	انتی بادی علیه قلب جنین
چاقی	ماکروزومی،هیپوگلسیمی	ناشناخته
کلستاز	زایمان زودرس	ناشناخته،احتمالاً هپاتیتE
بیماری سیانوتیک قلبی	تأخیر رشد داخل رحم	کاهش اکسیژن رسانی به جنین
واریسلازوستز	آنومالی مادرزادی

6-4-1- داروها

داروهایی که به طور شایع مصرف می شوند:ضد تهوع ،آنتی اسید،آنتی هیستامین ،ضد درد،آنتی بیوتیک،ضد فشار خون،آرام بخش،خواب آور،دیورتیک.همچنین شمار قابل ملاحظه ای از زنان طی بارداری از داروهای غیر مجاز استفاده می کنند.

 

 

 

 

جدول 3-1داروها یا موادی که احتمالاً یا قطعاً برای انسان جهش زا هستند.

Thalidomide	Kanamycin	ACE inhibitors
Tretinoin	Lithium	Aminopterin
Trimethadione	Methimazole	Androgens
Valproic acid	Methotrexate	Busulfan
Diethylstilbestrol(DES)	Misoprostol	carbamazepine
Ethanol	Penicillamine	Chlorbiphenyls
i Etretinate	Phenytoin	Cocaine
Isotretinoin	Radioactive iodine	Coumarins
Tetracycline	Streptomycin	Cyclophos phamide
Danazol	Tamoxifen

بارداری به سه مرحله تقسیم می شود و سندرم های ناشی از تماس دارویی نیز بر طبق آن نام گرفته اند. این تماس ها، طی 8 هفته اول منجر به امبریوپاتی وپس از 8 هفته منجر به فیتوپاتی شوند .

زنان باردار اغلب نگرانی خود را از مصرف غذاها یا نوشیدنی ها حاوی آسپارتام اظهار می دارند . اما آسپارتام به آسپارتیک اسید که از جفت عبورنمی کند، به فنیل آلانین که به طور طبیعی متابولیزه می شود ومیزان آن کمتر از مقدار برابر حاصل از متا بولیسم آب میوه است ؛متابولیزه می شود بنا براین از لحاظ بیولوژیک اهمیت ندارد که آسپارتام سرطان زا باشد.

داروهای ضد تشنج

چندین ناهنجاری مادرزادی از جمله نقایص لوله ی عصبی ،نقایص قلب و لب شکری وشکاف کام وحتی سندرم داون از اختلال در مسیرهای متابولیک اسید فولیک ، حداقل تا حدودی، ناشی می شوند.اسید فولیک برای تولید متیونین ضرورت دارد که برای واکنش متیلاسیون ودر نتیجه تولید پروتئین ها، لیپیدها و میلین ضروری است.اسیدفولیک برای میوز و میتوز طبیعی ضروری می باشد .

هیدانتوئین ،کاربامازپین،اسید والپروئیک و فنوباربیتال همه جذب فولات را مختل می کنند و ممکن است به عنوان آنتا گونیست عمل کنند . آن ها منجر به کاهش میزان فولات در دوره قبل از لقاح ، در زنان مبتلا به صرع وناهنجاری های جنین می شوند.

جنین هایی که در طی دوران رویانی ،با داروهای ضد تشنج ،که به عنوان آنتاگونسیت اسید فولیک عمل می کنند، مواجه شده اند ،2 تا 3 برابر بیشتر در معرض خطر شکاف های دهانی ،نقایص قلبی ونقایص لوله ادراری بودند . اگر چه مکمل های فولات قبل از لقاح ناهنجاری ها را کاهش می دهد ، زنان مبتلا به صرع باید کمترین مقدار مکمل داروها از جمله اسید فولیک را طی بارداری دریافت کنند.

هیدانتوئین ،کاربامازپین و فنوباربیتال ،توسط میکروزوم ها به اکسیدها متابولیزه می شونداین واسطه های اکسیداتیو توسط اپوکسید هیدرولاز سیتوپلاسمیک سم زدایی می گردند . اما چون فعالیت اپوکسید هیدرولازجنین ضعیف است ، واسطه های اکسید اتیو در بافت جنینی تجمع می یابند این رادیکال های اکسید آزاد ،دارای آثار کارسینوژنی و موتاژنی و سایر آثار سمی هستند .این آثار وابسته به دوز هستند ودر صورت درمان چند دارویی افزایش می یابند.

جدول 4-1اثرات تراتوژنیک داروهای رایج ضد صرع

دارو	اثرات تراتوژن	تأثیر
فنی توئین	سندرم هیدانتوئین جنینی،ناهنجاری های کرانیوفاسیال-هیپوپلازی ناخن انگشت،تأخیررشد،تأخیرتکاملی ،نقایص قلب،شکاف لب و کام	%11-5
کاربامازپین	سندرم هیدانتوئین جنینی،اسپینابیفیدا	%2-1
والپرات	نقایص لوله عصبی	%2-1
فنوباربیتال	شکاف ها،نقایص قلبی، ناهنجاری های دستگاه ادراری	%20-10
لاموتریژن	ازنظر تئوری سطح فولات ها توسط مهار کننده دهیدروفولات رودکتاز،پایین می آورد

مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)

رایج ترین دارو در این مورد، انالاپریل است هر چند کاپتو پریل و لیزینوپریل نیز مقصرشناخته شده اند

این داروها موجب افت فشار طولانی جنین و کاهش خون رسانی و حوادثی مانند ایسکمی کلیه ،دیس ژنزی توبولرکلیوی و سپس آنوری می شوند . الیگوهیدرآمنیوس حاصله ، از تکامل طبیعی ریه جلوگیری کرده وباعث جمع شدگی اندام ها می شود . کاهش پرفیوژن باعث محدودیت رشد و کوتاهی اندام ها واختلال تکامل می شود .چون این اثرات طی دوران جنینی روی می دهند ، آن ها را فیتوپاتی مهار کننده ACEمی نامند.

ترکیبات وارفارین

دارای وزن مولکولی پایین بوده، به سهولت از جفت عبور می کنند واثرات جهش زایی قوی بر جنین دارند. مواجهه ، طی دو دوره ی تکاملی متفاوت منجر به الگوی متفاوت از نقایص، با علت های متفاوت می شود.

تماس بین هفته شش ونه ، جنین در معرض افزایش خطر امبریوپاتی وارفارین یعنی هپیوپلازی بینی وقسمت میانی صورت ومنقوط شدن اپی فیز های مهره ها و فمور می شود.

طی سه ماهه ی دوم و سوم نقایص مرتبط با تماس با وارفارین، ناشی از خونریزی است که منجر به رشد غیرهماهنگ و بد شکلی های ناشی از اسکار در هر یک از اندام ها هستند .

آژنزی کورپوس کالوزوم ، ناهنجاری های دندی واکر و آتروفی مخچه ای خط وسط دیسپلازی قدامی خط وسط ونترال مانند میکرو وفتالمی ، آتروفی اپتیک و کوری و تأخیر تکاملی و عقب ماندگی ذهنی هستند.

 

داروهای ضد میکروبی

تتراسیکلین ها: تغییر رنگ دندان های شیری به صورت زرد – قهوه ای می شوند و یا در استخوان های دراز جنین رسوب می کنند.

آمینوگلیکوزیدها: باعث ایجاد میزان توکسیک خونی آن ها در جنین می شود. نقایص مادرزادی حاصل از مواجهه دوران بارداری با این داروها هنوز ثابت نشده است.