فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه اي بر مكان كارآموزي آ

مقدمه 1

وظايف وزارت نيرو 2

پست هاي فشار قوي 4

مزاياي پست هاي GIS 5

اجزاي تشكيل دهنده پست 5

دستورالعمل كار در هنگام سيم كشي هوايي 11

دستورالعمل تعويض يا جابجايي تير 12

عواملي كه باعث قطع ناخواسته فيدرهاي 20 كيلو ولت مي شود 14

عواملي كه باعث معيوب شدن كابل 20 كيلو ولت مي شود 15

اصول بهره برداري از پست هاي هوايي 16

اصول بهره برداري از پست هاي زميني 17

مواردي كه باعث معيوب شدن ترانسفورماتورهاي توزيع مي گردند 19

دستورالعمل نگهداري و سرويس ترانسفورماتورهاي توزيع 20

شرايط نصب ترانسفورماتور 21

سرويس و نگه داري ترانسفورماتورهاي توزيع 24

تامين كسري روغن 25

هواگيري و آچار كشي ترانسفورماتور 26

تست و استقامت الكتريكي روغن 27

دستگاه رطوبت گير 27

كليد تنظيم ولتاژ 28

شرايط پارالل نمودن دو دستگاه ترانسفورماتور 30

دستورالعمل كاركردن روي تابلو هاي توزيع 31

مراقبت و نگهداري از ترانس هاي قدرت 32

خشك كردن ترانسفورماتورها 36

دژنكتورها 37

تست هاي دوره اي تجهيزات كليدخانه هاي فشارقوي 39

چك كردن رله بوخهلتز 41

زمين حفاظتي در تجهيزات الكتريكي 42

 

 

مقدمه اي در مورد تاريخچه سازمان

شركت توزيع برق استان اصفهان به عنوان پيمانكار در شهرستانهاي خود مشغول تعميرات و نگهداري شبكه هاي توزيع از قبيل شبكه فشار متوسط ، شبكه فشار ضعيف و همچنين پست هاي زميني و كيوسك پست هاي هوايي براي روشنايي و انتقال موجود مي باشد .

برق شهرستان نطنز يكي از شهرستان هاي هجده گانه اداره توزيع برق استان اصفهان مي باشد كه قسمت اعظم آن را بخش بادرود در بر مي گيرد ، در شهرستان نطنز 18 هزار مشترك عادي و همچنين 300 مشترك ديماندي كه از پمپ هاي آب و مخازن استفاده مي كنند ، وجود دارد كه از برق اين بخش استفاده مي كنند . در اين شهرستان عمليات تعميرات و نگه داري 566 كيلومتر شبكه فشار متوسط و 662 كيلومتر شبكه فشار ضعيف و كليد پست هاي زميني و هوايي عادي و ديماندي را تعداد 14 نفر نيروي انساني فني ، تخصصي انجام مي دهند كه نيمي از اين نيروي انساني در بخش بادرود مشغول انجام وظيفه هستند .

بخش بادرود داراي يك واحد خدمات مشتركين و يك واحد بهره برداري و يك واحد روابط عمومي و همچنين نيروه هاي نگهباني زير نظر مديريت بخش كه خود شاخه اي از چارت سازماني برق شهرستان مي باشد ، مشغول به فعاليت هستند .

در اين اداره بخش هاي مرتبط به رشته كارآموز به اين گونه است كه در واحد بهره برداري فعاليت هاي گسترده اي صورت مي پزيرد كه لازم است چند موارد آن را نام ببريم :

1- تعويض المنت هاي سر خط و المنت ترانسفورماتورهاي هوايي و زميني

2- تعويض لامپهاي سديم و جيوه اي و التهابي

3- تعمير و يا تعويض قطعات مربوط به ايجاد روشنايي در تابلو ها

4- تعويض فيوزهاي فشنگي و گازي و كارهاي جانبي ديگر

مقدمه

تاريخچه اي درباره صنعت برق كشورمان و وظايف وزارت نيرو در اين رابطه :

اطلاعات كلي در مورد صنعت برق از آغاز تا حال

نگرشي به ساختار صنعت برق ايران در گذشته و حال

تاريخچه تشكيل صنعت برق در ايران از سال 1283 شمسي با بهره برداري از يك مولد 400 كيلوواتي كه توسط يكي از تجار ايراني بنام حاج امين الضرب تهيه و در خيابان چراغ برق تهران (امير كبير ) نصب گرديده بود آغاز مي شود . اين موسسه تحت نام دايره روشنايي تهران زير نظر بلديه اداره مي شد و در سال 1316 موسسه برق تهران كه بعداً به اداره كل برق تهران تغيير يافت زير نظر شهرداري بهره برداري از يك نيروگاه 6000 كيلو واتي اشكودا را به عهده گرفت . سپس در سال 1327 بهره برداري از يك نيروگاه 8000 كيلو واتي آغاز گرديد . در سال 1328 بنگاه مستقل برق تهران كه بعداً در سال 1331 به بنگاه برق تهران تغيير نام يافت تحت نظر وزارت كشور فعاليت هاي مربوط به تأمين برق را عهده دار گرديد . در سال 1332 دو واحد ديزل 2000 كيلو واتي و در ارديبهشت ماه سال 1335 يك ديزل 1900كيلو واتي و در اسفند ماه همان سال يك ديزل 1000 كيلوولتي مورد بهره بداري قرار گرفت و در مرداد ماه سال 1338 نيروگاه طرشت با چهار واحد توربين بخار هر يك به قدرت 12500 كيلو وات مشغول بكار گرديد بطوري كه در پايان سال مذكور مجموع ظرفيت هاي مولدهاي نصب شده در تهران به 78300كيلووات رسيد . بعلاوه از سال 1328 به بعد شركت هاي مختلفي كه عهده دار سرويس برق به مشتركين بودند در گوشه و كنار تهران مشغول فعاليت شدند كه مجموع ظرفيت نصب شده مولدهاي آنها به حدود 40000 كيلووات بالغ گرديد .

در سال 1341 به منظور تشكيل شركتهاي برق ناحيه اي جهت توليد و توزيع برق سازماني بنام برق ايران ايجاد گرديدكه پس از تشكيل وزارت آب و برق در سال 1343 سازمان مذكور ابتدا بصورت سازماني وابسته و سپس در سال 1344 بصورت معاونت واحد برق در وزارت مذكور ادغام گرديد . وزارت آب و برق از سال 1353 بر اساس لايحه قانوني كه از تصويب مجلس گذشت به وزارت نيرو تغيير نام يافت كه تا حال حاضر به همين نام باقي است .

وظايف وزارت نيرو در رابطه با برق كشور

فعاليت هاي اساسي وزارت نيرو د ررابطه با برق كشور بر اساس اهداف زير استوار است :

·بررسي و مطالعه و تحقيق درباره انواع انرژي و بر آورد ميزان احتياجات انرژي كشور در بخش ها و هماهنگ نمودن مصارف انواع انرژي.

·مطالعه و تحقيق براي شناسائي و در اختيار گرفتن انرژيهاي دست نيافته

·تعيين سياست انرژي كشور

·نظارت بر نحوه استفاده انواع انرژي

·تهيه و اجراي طرحهاي لازم در زمينه احداث نيروگاههاي توليد برق و ايجاد شبكه هاي انتقال و توزيع نيرو

·تهيه و تنظيم و اجراي برنامه هاي آموزشي به منظور تربيت نيروي انساني مورد نياز

·تهيه و تدارك و ساخت وسائل لازم و لوازم و ماشين آلات مربوط به امور توليد انتقال و توزيع روابط اصلي سازمان صنعت برق در وزارت نيرو جهت اطلاع در نمودار پيوست داده شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پست هاي فشار قوي

چون لازم است از يك طرف د رنقاط مختلف (توليد ،انتقال و توزيع) ولتاژهاي متفاوت داشته باشيم و از يك طرف ديگر شبكه ارتباطي وجود داشته باشد بنابراين مراكزي كه اين عمليات (قطع و وصل كردن و تبديل سطوح ولتاژ در نقاط مختلف) را انجام دهند .

ضرورت پيدا مي كند اين مراكز به پست هاي فشار قوي موسوم مي باشند كه بستگي به سطح ولتاژ آنها ، طراحي وسايل و تجهيزات آنها از قبيل وسايل قطع و وصل ترانسفورماتورها ، وسايل ارتباط دهنده و سيستم هاي حفاظتي پيچيده تر و با اهميت تر مي گردد .

در اين قسمت انواع پست هاي فشار قوي ، اجزاء تشكيل دهنده پست هاي شبكه زمين ، كليدهاي فشار قوي و شين بندي و خلاصه كاربردي از درله ها و سيستم هاي قدرت مورد بحث قرار گرفته است .

تعريف پست

محل تجهيزات برقي غير مولد از قبيل ترانسفورماتور ها ، كليدها و غيره به منظور تبديل ييا مبادله انرژي مي باشد . انواع پست فشار قوي بشرح زير است :

 

 

مزاياي پست هاي GIS

الف – اشغال فضاي كمتر(فضاي لازم حدود 10 تا 15% فضاي مورد نياز براي احداث پست هاي باز).

ب- بي صدا بودن

پ- فاقد تشعشات فركانس زياد

ت – سرويس كمتر و از اتصال قطعات پيش ساخته به هم تشكيل مي شوند .

ث – گاز SF6 بعنوان عايق در اين پست ها بكار مي رود عايق بسيار خوبي است . عوامل خارجي وجودي مثل گرد و خاك و باد و طوفان و غيره در آن بي اثر است و چون تمام قطعات زير فشار در داخل كپسولها قرار دارند ، امكان هيچگونه تماس سهوي با قطعات زير ولتاژ ممكن نيست و بدين جهت خالي از خطرات برق زدگي و برق گرفتگي است و احتياج به هيچگونه حصار و محدوديتي ندارد .

اجزاء تشكيل دهنده پست ها بشرح زير است :

اجزاء تشكيل دهنده پست ها بشرح زير است :

·سويچگير 1-3-8

·ترانسفورماتورهاي قدرت 2-3-8

·ترانسفورماتورهاي جريان ولتاژ 3-3-8و 4-3-8

·ترانسفورماتورهاي تغذيه داخلي و يا زمين 5-3-8

·سيستم هاي جبران كننده از قبيل خازن و راكتور6-3-8 و 7-3-8

·برقگير 8-3-8

·شبكه زمين 9-3-8

·كليدهاي فشار قوي 10-3-8

·شين ها 11-3-8

·رله هاي حفاظتي 12-3-8

در زير اين اجزاء به ترتيب شرح داده شده اند .

سويچگير

سويچگير به مجموعه اي از تجهيزات فشار قوي گفته مي شود كه عمل ارتباط فيدرهاي مختلف را به شين يا باس بار BusBar (شين) و يا قسمت هاي مختلف باس بار را به يكديگر در يك سطح ولتاژ معين انجام مي دهد .

ترانسفورماتورهاي قدرت

ترانسفورماتورهاي قدرت يكي از اجزاء مهم پست هاي فشار قوي مي باشند و نوع هر پست را از روي نسبت تبديل ترانسفورماتور مشخص مي كنند . مثلاً پست 230-400 كيلو وات ، ترانسفورماتور هاي قدرت بسيار گران بوده و رقم بالايي را نسبت به هزينه احداث يك پست فشار قوي بخود اختصاص مي دهند با ذكر ارقام در اين مورد به اهميت ويژه ترانسفورماتورهاي قدرت در پست هاي فشار قوي پي مي بريم .

ترانسفورماتورهاي جريان

CT داراي دو سيم پيچ اوليه و ثانويه جدا از هم مي باشد كه بر روي هسته آهني پيچيده مي شوند . سيم پيچ اوليه ترانسفورماتور جريان بطور سري در مسير جريان قرار مي گيرد و در طرف ثانويه آن آمپر متر وصل مي گردد . سيم پيچ اوليه با تعداد دور كم و قطر زياد و سيم پيچ ثانويه با تعداد دور زياد و قطر كم مي باشد . معمولاً نسبت تبديل ترانسفورماتورهاي جريان طوري است كه در صورت عبور جريان نامي از اوليه آن ، از مدار ثانويه 1 يا 5 آمپر عبور مي كند (مثلاً 5/100).

ترانسفورماتورهاي ولتاژ

سيم پيچ اوليه ترانسفورماتور هاي ولتاژ بطور موازي با شبكه اي نصب مي گردد كه لازم است مقدار ولتاژ آن اندازه گيري شود و در هر سطح ولتاژ طوري طراحي شده اند كه در دو سر اوليه ولتاژ عادي شبكه و در دو سر ثانويه 100 يا VAC 110 خواهيم داشت . مثلاً :

3√/100/3√/20000

ترانسفورماتورهاي ولتاژ بصورت معمولي و ترانسفورماتورهاي ولتاژ خازني عرضه مي شوند . CVT از نظر اقتصادي براي ولتاژهاي بالا مناسب است (63كيلووات به بالا ) از CVT علاوه بر استفاده بعنوان يك ترانسفورماتور ولتاژ ، بمنظور انتقال امواج مخابراتي نيز استفاده مي شود .

ترانسفورماتور تغذيه داخلي

در پست هاي فشار قوي علاوه بر ترانسفورماتور قدرت ، ترانسفورماتورهاي جريان و ولتاژ كه وظيفه آنها شرح داده شد . ترانسفورماتورهاي تغذيه داخلي نيز وجود دارد . كه در زير شرح داده شده است .همانطوري كه از نام آن پيدا است از ياين ترانسفورماتور براي تغذيه تجهيزات داخلي پست استفاده مي شود در پست هايي كه ثانويه ترانسفورماتور ها بصورت اتصال مثلث باشند اين ترانسفورماتور همچنين براي ايجاد اتصال زمين به منظور حفاظت كردن و كنترل نيرو استفاده مي شود . اينگونه موارد به منظور ايجاد يك اتصال زمين از طريق نقطه صفر و نصب رله هاي جرياني در مسير آن جهت حفاظت شبكه در زمان بوجود آمدن اتصال كوتاه در شبكه استفاده مي گردد .

خازنها

يكي ديگر از اجزاء پست ها خازنها مي باشند . خطوط انتقال در بارهاي سنگين ، ترانسفورماتورها و بالاخره بعضي از مصرف كنندگان از قبيل موتورها باعث پائين آمدن ضريب قدرت شبكه مي گردند . پائين آمدن ضريب قدرت بعلت افزايش اثرات سلفي باعث افزايش جريان و در نتيجه افزايش تلفات و افزايش افت ولتاژ مي گردد .