موقعيت جغرافيايي كارخانه

كارخانه بافتينه ملاير در كيلومتر 4 جاده ملاير – همدان واقع شده است كه داراي سه تيپ ساختمان مي باشد:

1- ساختمان هاي توليدي (ساختمان تيپ 1) با مساحت 4078

2- ساختمان هاي اداري و خدماتي (ساختمان هاي تيپ 2) با مساحت 4460

3- ساختمان هاي جنبي (ساختمان هاي تيپ 3) با مساحت 1562 مترمربع

ظرفيت اسمي اين كارخانه 12000 تن در سال است. اين كارخانه داراي 400 نفر پرسنل مي باشد كه به صورت هماهنگ در 4 شيفت كاري فعاليت مي كنند. مسئوليت و مديريت اين كارخانه بر عهده جناب آقاي مهندس سيد محمد مرتضوي مي باشد.

مقدمه

توليد مصرف منسوجات بي بافت به صورت روزافزوني مورد توجه كشورهاي پيشرفته قرار گرفته به طوري كه به خصوص در كشورهاي آمريكا، اروپا، ژاپن و چين ميزان توليد آن به سرعت در حال افزايش است. توليد منسوجات بي بافت در اروپاي غربي كه در سال 1989 بالغ بر 414 تن بود در سال 2000 به 1026 هزار تن رسيد و حدود 5/2 برابر گرديده است. تنوع مصارف منسوجات بي بافت، در زمينه هاي بهداشتي، وسايل منزل، خودرو، مهندسي ساختمان و برخي از مصارف صنعتي، كشاورزي و پوشاك و… به صورت گسترده اي در حال توسعه بوده و ميزان توليد جهاني منسوجات بي بافت در سال 2002 به بيش از 3900 هزار تن رسيده است.

تجهيزات اصلي كارخانه به شرح زير است:

2 يونيت اسپان باند مدل S-M-X-S (چهار لايه) شامل:

فيدر اكسترودر اكسترودر پمپ ريسندگي	1 دستگاه 1 دستگاه با الكتروموتور گيربكس و هيتر 2 دستگاه با سايز 180 با الكتروموتورها و هيترها و گيربكس ها 6 دستگاه
تهويه مركزي، خنك كننده، دستگاه كشش، كلندر و ساير تجهيزات

 

ملت بلون شامل

1 سري مدل M يا S با قابليت توليد ميكروفيلامنت

فيدر، اكسترودر، پمپ، كمپرسور، هيتر

 

 

 

 

 

 

 

خلاصه هزينه ماشين آلات و تجهيزات توليد

ماشين آلات طرح

شرح	تعداد	مشخصات فني
الف- اسپان باند	2 يوليت	مدل S-M-X-S (چهار لايه)
شامل تجهيزات زير:
1- فيدر (تغذيه كننده)	1 دستگاه	تغذيه كننده مواد اوليه و افزودني ها
2- اكسترودر	2 دستگاه	با سايز 180 با الكتروموتورها و هيترها و گيربكس ها
3- اكسترودر	1 دستگاه	با الكتروموتور و گيربكس و هيترها جهت ري سايكل در خط توليد (بازيافت ضايعات)
4- پمپ ريسندگي	6 دستگاه	به همراه خط Spim Beam
5- تهويه مركزي	1 ست	جهت خارج كردن دود حاصل از ذوب پليمر
6- خنك كننده	1 ست	جهت سود كردن فيلامنت هاي ذوب شده
7- دستگاه كشش	1 ست	جهت كشش فيلامنت ها و توليد ميكروفيلامنت
8- كلندر	1 ست	جهت اتصال لايه عنكبوتي فيلامنت ها
9- ساير تجهيزات	يك سري	شامل كانواير، دراير، ماشين آلات پيچش، كامپيوترها و دستگاه هاي كنترل كننده، دستگاه هاي تميز كننده، ماشين آلات برش و…
ب- ملت بلون شامل:	يك سري	مدل M يا S با قابليت توليد ميكروفيلامنت
1- فيدر	1 دستگاه	تغذيه كننده مواد اوليه و افزودني ها
2- اكسترودر اصلي	1 دستگاه	جهت تزريق و توليد الياف
3- پمپ	2 دستگاه	جهت ملت بلون
4- كمپرسور	1 دستگاه	جهت توليد هواي فشرده براي خط ملت بلون
5- هيتر	1 دستگاه	جهت گرم كردن هوا براي خط ملت بلون
6- جرثقيل و فريم مربوطه	1 دستگاه	قابل تنظيم جهت بالا و پايين بردن دستگاه ها
ج- استراكچر	يك سري	جهت نصب دو خط اسپان باند و يك خط ملت بلون و پيش بيني اضافه نمودن يك خط ملت بلون در آينده
هـ- لوازم آزمايشگاهي	يك سري	جهت كنترل كيفيت مواد اوليه و محصول نهايي
شامل تجهيزات زير: 1- استحكام سنج لايه	1 دستگاه
2- ضخامت سنج	1 دستگاه
3- ترازوي دقيق	1 دستگاه
4- ميكروسكوپ	1 دستگاه
5- دستگاه سنجش پليمر	1 دستگاه
و- كمپرسور	1 دستگاه	جهت تأمين هواي مورد نياز دستگاه هاي پنوماتيك
ز- چيلر	يك سري	جهت خنك كردن كل دستگاه ها
ح- لوازم يدكي		جهت تأمين لوزام يدكي دو سال

 

خواص محصول

منسوجات بي بافت به صورت گسترده اي به شكل شبكه هاي تودرتوي الياف و يا رشته هاي درگير شده كه به صورت مكانيكي، حرارتي و يا شيميايي به هم چسبيده و متصل شده اند توليد و صرف مي شود. اين صفحات صاف و متخلخل بوده و مستقيماً از الياف جداگانه يا به صورت پلاستيك مذاب و يا لايه هاي نازك پلاستيك تشكيل شده است. اين الياف به هم بافته و بسته نشده و الياف به كاموا تبديل نمي شود.

پارچه هاي بي بافت پارچه هاي طراحي شده اي است كه طول عمر آن مي تواند محدود (پارچه هاي يك بار مصرف) و يا طولاني و بسيار بادوام باشد. پارچه هاي بي بافت داراي خواص و عملكردهاي ويژه اي مانند جذب و دفع مايعات، انعطاف پذيري (خاصيت ارتجاعي)، كش آمدن، نرمي، استحكام، نسوز بودن (دفع شعله)، قابل شستشو بودن، ضربه گيري، فيلتراسيون، جلوگيري از ورود باكتري ها (ماسك) و ضدعفوني (استريل بودن) مي باشد. تركيب اين خواص غالباً ضمن برقراري موازنه مناسب بين طول عمر محصول و هزينه هاي مربوطه، از نظر شكل ظاهري، دوام و ساختار نيز مشابه پارچه هاي بافته شده بوده و از نظر حجيم بودن مي تواند به اندازه ضخيم ترين لايه هاي مبل و لباس توليد شود. پارچه هاي بي بافت در تركيب با ساير مواد طيف وسيعي از محصولات با خواص گوناگون را پديد مي آورد و به تنهايي در زمينه هاي پوشاك، وسايل و لوازم خانگي، بهداشتي، مهندسي،‌ كالاهاي صنعتي و مصرفي كاربرد دارد.

فهرست زير برخي از محصولات شناخته شده پارچه هاي بي بافت را نشان مي دهد.

- داي پرز

- دستمال هاي كاغذي و نوار بهداشتي

- نوارهاي ضدعفوني شده، كلاه، ماسك، روپوش و پرده ها و آويزه هاي مورد مصرف در بخش پزشكي

- پارچه هاي پاك كننده (دستمال و غيره) خانگي و شخصي

- مواد كمكي مصرفي در شستشو (صفحاتي كه در خشك كننده هاي پارچه به كار مي رود)

- لايه داخل پوشاك

- پارچه هاي مصرفي رو كف پوش ها، رويه و روكش مبل و صندلي، لايه ها و ابرها، پوشش هاي ديوار (كاغذهاي ديواري)

- برچسب ها

- عايق كاري

- مصارف خانگي

- محصولاتي كه در سقف سازي به كار مي رود

- الياف و پارچه ها و GEOTEXTILE هايي كه در مهندسي عمران به كار مي رود.

- فيلتراسيون

 

برآورد مصرف

ميزان توليد

براساس اطلاعات دريافتي از اداره كل صنايع نساجي وزارت صنايع معادن، تعداد 37 واحد با ظرفيت بالغ بر 43 هزار تن، فعال مي باشند. لازم به يادآوري است در زمينه منسوجات بي بافت تاكنون تعداد 167 مجوز در استان هاي مختلف كشور صادر گرديده است كه اغلب غيرفعال مي باشد.

سيستم منسوجات بي بافت (Non - Wovens)

در اين گونه منسوجات هيچ گونه نخي توليد نمي شود، بلكه منسوجات نهايي مستقيماً از الياف يا لايه الياف گرفته مي شود و چون مرحله تبديل به نخ وجود ندارد، مرحله بافندگي نيز حذف مي گردد، در عوض مرحله تشكيل لايه (تار عنكبوتي) (web) و مرحله اتصال و پيوستگي (bonding) به فرآيند توليد اضافه مي گردد. اين سيستم توليد به دلايل مختلف نظير كربردهاي فراوان، توليد بسيار بالا و عملكرد عالي نسبت به ديگر منسوجات، توجه بيشتري را برانگيخته است. هر روز كاربردهاي جديدتري از اين نوع منسوجات ابداع و به مرحله توليد مي رسد و چون قابليت انطباق بالايي با نيازها و خواسته هاي روزافزون و متنوع زندگي مدرن امروزي دارد، در دهه اخير مورد توجه بسياري از توليدكنندگان واقع شده است. توليد منسوجات بي بافت براي اولين بار به دهه30 (1940-1930) بر مي گردد اما شروع اين صنعت از نيمه هاي دهه 60 در اروپا آغاز شد، و اين درست زماني بود كه اصطلاح Non Woven يا Vliesstoffe توسط مجموعه كوچكي از توليدكنندگان بكار گرفته شد. از آن پس توليد منسوجات بي بافت به سرعت گسترش يافت و كاربرد چنين محصولاتي بسياري از جنبه هاي صنعتي و حتي زندگي شخصي را در بر گرفت. منسوجات بي بافت در محصولات بهداشتي و نظافتي، در مهندسي عمران و ساختمان، لوازم خانگي و صنايع خودروسازي، براي پاكيزگي، فيلتراسيون، پوشاك، بسته بندي مواد غذايي كاربرد زيادي دارد و اينها تنها گوشه اي از كاربردهاي فراوان اين منسوجات است.

 

منسوجات بي بافت

تعريف

اصطلاح منسوجات بي بافت (Non – Wovens) اغلب در اكثر زبان ها در مقابل واژه پارچه هاي بافته شده تاري پودي (weaving) به عنوان يك مرجع بكار گرفته مي شود. تنها متخصصين بر اين امر واقفند كه منسوجات بي بافت پارچه هايي با طراحي منحصر بفرد است كه راه حل هاي صرف هزينه مؤثر را در محصولاتي نظير اقلام بهداشتي، جداكننده هاي باتري، فيلترها و ژئوتكستايل ها (Geotextiles) در بر دارند. مطابق با تعريف سازمان جهاني استاندارد (به شماره ISO 9092) يا استاندارد EN 29092 منسوج بي بافت چنين تعريف مي شود:

لايه يا شبكه اي از الياف منظم يا غيرمنظم آرايش يافته كه به وسيله ايجاد اصطكاك و يا اتصال يا پيوستگي به وجود مي آيد. اين تعريف شامل لايه هاي كاغذي و محصولات بافته شده به طريق تاري پودي، پودي و تاري، اتصال دوختي (به وسيله نخ يا فيلامنت) و نيز كالاهاي نمدي شده (كه دوباره سوزن زني شوند يا نشوند) نمي شود. الياف مي توانند طبيعي يا مصنوعي، كوتاه و يا ممتد باشد. پارچه هاي بي بافت بدون هيچ گونه محدوديتي از الياف ساخته مي شود اما لزوماً تنها از الياف تشكيل نمي شود. اين گونه الياف مي تواند حتي الياف بسيار كوتاه به طول چند ميلي متر باشد (در فرآيند wetlaid) و يا اليافي معمولي مورد استفاده در صنايع نساجي قديمي و يا فيلامنت هاي بسيار بلند باشند. خواص و ويژگي هاي پارچه بي بافت تا حد زيادي به نوع الياف و تكميل نهايي آن بستگي دارد. الياف ممكن است طبيعي، مصنوعي، آلي يا غيرآلي باشد. خاصيت مهم ليف اين است كه طول آن بسيار بيشتر از قطر آن مي باشد. همچنين مي توان چنين اليافي را به طور مداوم همراه با فرآيند منسوج بي بافت توليد نمود و سپس به طول مورد نظر برش داد و يا اينكه مي توان دانه هاي پليمر را مستقيماً از طريق Extruder (محفظه اي كه پليمر در آنجا ذوب شده و با فشار از شبكه سوراخ دار آن خارج مي گردد) به ساختار فيبري مورد نظر تبديل نمود. دامنه منسوجات بي بافت از محدوده نساجي نيز فراتر مي رود. ممكن است اليافي كه در ساخت منسوج بي بافت بكار مي رود بسيار كوتاه بوده و مانند كاغذ قابليت ريسندگي را نداشته باشد. همچنين شبكه اليافي ممكن است از فويل يا ديگر پلاستيك ها به وجود آيد. بنابراين منسوجات بي بافت با بخشي از خواص و ويژگي هاي توليد صنعت كاغذ يا صنعت مواد شيميايي/ پلاستيك ها مشترك است و بدين ترتيب محدوده و قلمرو خود را مشخص مي نمايد. خواص پيوستگي منسوجات بي بافت به درگيري نخ وابسته نيست و مطلقاً داراي ساختار هندسي آرايش يافته اي نمي باشد و در حقيقت اين منسوجات حاصل ارتباط بين يك ليف با ليف ديگر است. اين امر موجب مي شود كه منسوجات بي بافت ويژگي هاي منحصربفرد خود را داشته باشد (مثل خواص بهتر در جذب و فيلتراسيون) و بنابراين كاربردهاي بيشتري را شامل شود.

 

فرآيندهاي توليد منسوجات بي بافت

سه روش جهت تشكيل لايه شبكه الياف وجود دارد كه عبارت است از:

- ­سيستم drylaid همراه با كاردينگ يا در جريان هوا قرار دادن (air laying) به عنوان روشي براي تشكيل شبكه الياف.

- سيستم Wetlaid.

- سيستم بر مبناي پليمر كه شامل تكنيك هاي ( Spunbonding يا Spunlaying) يا (Meltblown) يا تكنيك پارچه هاي flashpun مي باشد.

به هر حال به منظور استحكام بخشي به لايه الياف (web) كه به خاطر فقدان نيروهاي اصطكاك لازم است، مي بايست الياف به يكديگر متصل شود. تثبيت لايه بعد از شكل گيري آن دومين مرحله در فرآيند توليد منسوج بي بافت است. عمليات تثبيت نقش عمده اي در ايجاد خواص نهايي پارچه دارد، بنابراين مي بايست حتي المقدور كاربرد نهايي منسوج در اين مرحله مورد توجه قرار گيرد.

اين عمليات را مي توان با بكارگيري فعل و انفعالات شيميايي (اتصال شيميايي) نظير پيوند دهنده ها (binders) به انجام رساند. اين اتصال دهنده ها را مي توان با غوطه ور سازي، پوشش دادن، اسپري كردن يا اتصال چاپي به طور متناوب بكار برد. و نيز مي توان از پيوند دهنده هاي حرارتي (Cohesion bonding) مثل ذوب كردن جزيي الياف محتوي يا فيلامنت ها استفاده نمود. در اين مورد مي توان از كالندر نمودن يا دمش هواي گرم يا تأثير فراصوتي (ultrasonic) نيز بهره برد. تثبيت به روش مكانيكي (اتصال اصطكاكي) ممكن است به صورت سوزن زني، دوخت، درگيري جت هوا و يا تركيبي از آنها صورت پذيرد. براي تحقق نيازهاي مشتري مي توان خواص منسوج فعلي را در مرحله تكميل اصلاح نمود. به همين منظور مي توان قبل يا بعد از فرآيند اتصال (bonding)، از مواد شيميايي يا فرآيندهاي مكانيكي در مرحله پاياني توليد استفاده نمود. براي رسيدن به خواص مطلوب مي بايست در انتخاب مواد اوليه، ته نشين شدن الياف به عنوان مواد فيبري با دانسيته هاي مختلف، انتخاب روش هاي تثبيت و تكميل دقت نمود.

 

خواص منسوجات بي بافت و كاربردهاي آن با توجه به محيط زيست

منسوجات بي بافت ما را احاطه كرده اند و همه از آنها استفاده مي كنيم اما به آن آگاهي نداريم. در حقيقت اين منسوجات اغلب از ديد ما مخفي هستند. مي توان اين منسوجات را طوري ساخت كه در صورت لزوم جاذب، قابل تنفس، قابل آويزش، مقاوم در برابر آتش، مانع حرارت و نور، قابل قالب گيري، نرم، پايدار، سخت، مقاوم در برابر برش و دافع حشرات باشد. اما به وضوح مشخص است كه امكان تركيب همه اين خواص (به ويژه خواص متضاد) در يك منسوج وجود ندارد. بنابراين كاربرد هر منسوج بي بافت چندمنظوره است. در زير به نمونه اي از اين كاربردها اشاره مي كنيم:

- بهداشت و نظافت شخصي نظير پوشك بچه، محصولات بهداشتي مربوط به خانم ها، اقلام مربوط به ناراحتي هاي عصبي افراد سالخورده، دستمال هاي تر و خشك و همچنين دستمال پرستاري و چسب بيني.

- درمان مثل لباس جراحي بيمار، ماسك صورت، مرهم و سواب (swab) (ميله اي شبيه به گوش پاك كن براي ماليدن دارو و يا برداشتن نمونه) و غيره.

- پوشاك: آستري لباس، پوشاك عايقي و محافظتي، لباس كارهاي صنعتي، لباس هاي حفاظت در برابر مواد شيميايي و اجزاء كفش.

- مصارف خانگي: دستمال هاي نظافتي و پاك كن، چاي و قهوه كيسه اي، نرم كننده پارچه، ظرف نگهداري غذا، فيلترها و دستمال سفره (روميزي).

- خودرو: محفظه عقب خودرو، فيلترهاي هوا و بنزين و اتاق، حفاظ هاي حرارتي، كيسه هاي هوا، نوارها و پارچه هاي تزئيني.

- ساختمان: لايه گذاري سقف، ديوار و كاشي، عايق گرمايي و سروصدا، پوشش خانه، لايي زير سنگ لوح و زهكشي.

- ژئوتكستايل ها: لايه زير آسفالت، تثبيت خاك، زهكشي، درزگيري (رسوب گذاري) و كنترل خوردگي و غيره

- تصفيه: فيلترهاي گاز و هوا مثل: Hevac , Hepa, Vlpa

- مصارف صنعتي: عايق كابل ها، سمباده ها، پلاستيك هاي تقويت شده، جداكننده هاي باتري، ديش هاي ماهواره، چرم مصنوعي، تهويه هوا و پوشش دادن.

- مصارف كشاورزي.

- مبلمان منزل و مصارف تفريحي، مسافرتي و نيز در مدرسه و اداره.

منشاء منسوجات بي بافت فريبنده نيست و در حقيقت اين منسوجات از ضايعات الياف بازيافتي و يا الياف درجه دو باقيمانده از ساير فرآيندهاي صنعتي نظير بافندگي و چرم بدست مي آيد.

اين منسوجات جايگزين هاي ارزاني بوده، همچنين بسياري بر اين باورند كه چون از اين نوع منسوجات كالاهاي مصرفي تهيه مي گردد چندان هم ارزان نيست.

اگر خواص اين منسوجات در مقايسه با منسوجات ديگر مشابه بوده ولي هزينه و قيمت آنها نسبتاً پايين باشد، منافع آن براي مشتري مشخص است. در ابتدا اختلاف قيمت منسوجات بي بافت در مقايسه با محصولات جايگزين طوري بود كه كاهش خواص و ويژگي ها هنوز مورد قبول بود. به هر حال هيچ منسوج بي بافت به عنوان جانشين توليد نشد، بلكه مزاياي قيمتي همراه با مزاياي پيشرفته آنها (نظير آستري، پاكن ها، روپوش هاي جراحي، انواع فيلترها و غيره) براي كاربران بارزتر شد. همچنين جاي اميدواري است كه تعداد اقلام پلاستيكي، منسوج، كاغذ و غيره كه منسوجات بي بافت قادر به جانشيني آنها هستند محدود نباشد و نيز انتظار مي رود كه مزاياي هزينه اي و اثربخشي منسوجات بي بافت همچنان باقي بماند. كاربردهاي منسوجات بي بافت تنها در كالاهاي يك بار مصرف نيست، بلكه بخش وسيعي از كاربردهاي نهايي بادوام آنها در آستري، كارگذاري در سقف، ژئوتكستايل، خودرو و يا كفپوش مي باشد.

به هر حال بسياري از منسوجات بي بافت به ويژه منسوجات سبك در كالاهاي يك بار مصرف مورد استفاده قرار مي گيرد. اغلب منسوجات بي بافت چه مصرفي باشد يا نباشد اقلامي با فن آوري پيشرفته و عملكردي فوق العاده هستند. قابليت جذب بسيار بالا يا خاصيت عدم نم پس دهي آنها در اقلام بهداشتي همراه با ويژگي هاي جلوگيري كننده آنها در كاربردهاي اتاق عمل و يا امكان تصفيه بهتر به خاطر ابعاد و توزيع خلل و فرج. اصولاً اين منسوجات به خاطر نوع كاربرد در بخش هايي نظير بهداشت و سلامت شخصي و كارايي هزينه اي شان به صورت يك بار مصرف توليد مي شوند و اغلب اين خاصيت مزيت ويژه اي را نصيب استفاده كنندگان مي نمايد. چون اقلام يك بار مصرف قبلاً مورد استفاده قرار نگرفته اند، متضمن كيفيت و مطلوبيت خاص مي باشد (در مقايسه با پارچه هاي شسته شده اي كه دو بار مورد استفاده قرار مي گيرد).

مسئله ديگر موضوع تأثيرات محيطي صنعت منسوج بي بافت و مديريت ضايعات آن مي باشد. صنعت منسوج بي بافت و مديريت ضايعات آن مي باشد. صنعت منسوج بي بافت در اروپا عليرغم توليد يك ميليون تن در سال 2000 هنوز صنعت كوچكي محسوب مي شود (صنعت نساجي اروپا در سال 1998 به ميزان -/5632000 تن و صنعت كاغذ و چوب در حدود 90 ميليون تن توليد داشته اند). فرآيند توليد منسوج بي بافت (بدون در نظر گرفتن فرآيند توليد پارچه هاي پيوند شده شيميايي كه ايجاد آلودگي آب و هوا مي كنند و 10% كل توليد منسوج بي بافت را شامل مي شود) در نوع خود مدرن و پوياست.

ركورد اين صنعت در مقايسه با صنايع نساجي و كاغذ حداقل قابل مقايسه و يا بهتر از آنهاست. ميزان ضايعات جامد مشخص شده در صنعت منسوجات بي بافت در اروپا در حدود 115-110 هزار تن تخمين زده مي شود كه 25% اين مقدار، مواد اوليه است. اين ميزان در مقايسه با كل ضايعات صنعتي در اروپا رقم بسيار كوچكي است. به جرأت مي توان گفت كه حداقل 50% ضايعات صنعت منسوجات بي بافت بازيابي مي گردد و بقيه آن از طريق سوزاندن به انرژي تبديل شده و يا به گودال زباله فرستاده مي شود. همچنين از -/1025000 تن توليد منسوجات بي بافت در اروپا در سال 2000 در حدود -/640000 تن مربوط به اقلام يك بار مصرف و يا بخشي از اقلام يك بار مصرف است كه شامل جريان ضايعات شهري ساليانه مي شود. اين ميزان برابر با %3/0 كل ضايعات جامد شهري مي باشد. در نهايت بايد توجه داشت كه بسياري از مزاياي محيطي از كاربرد منسوجات بي بافت در تصفيه روغن، جذب روغن، لباس كار محافظتي، ژئوتكستايل ها و كشاورزي حاصل مي آيند.