مقاله 9- اتاق بحران (عملكردها و ساختار)

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

تعريف بحران. 1

مديريت بحران. 1

اهداف عمده مديريت سوانح.. 2

ويژگيهاي مديريت بحران. 2

مراحل مديريت بحران. 3

راهبردها4

اهداف... 4

تعريف اتاق بحران. 4

هدف ايجاد اتاق بحران. 5

سطح بندي اتاق بحران. 5

اثر همپوشاني.. 5

عناصر اصلي مديريت بحران استاندارد. 6

سيستم فرماندهي حادثه. 6

اصول سه گانه مقابله با حوادث... 6

عملكردهاي اتاق بحران. 6

نيازهاي عملكردي اتاق بحران. 7

اهداف كاربردي اتاق بحران. 8

ويژگي‌هاي خاص اتاق بحران. 8

خودکفائـياتاق بحران. 8

ايمني اتاق بحران. 9

ويژگيهاي مکاني.. 9

طراحي معماري.. 10

اصول طراحي معماري اتاق بحران. 11

طراحي تأسيسات مكانيكي ساختمان. 12

كليات تأسيسات برقي ساختمان. 12

طراحي سيستم اطلاعات و ارتباطات... 13

الف

 

شرح فضاهاي مورد نياز اتاق بحران. 13

فضاهاي اصلي.. 13

فضاهاي وابسته اصلي.. 14

فضاهاي رفاهي.. 14

فضاهاي پشتيباني.. 15

طراحي سازه بر اساس نسل جديد آيين نامه ها15

سطوح عملكرد ساختمان. 16

سطوح عملكرد اجزاي سازه اي.. 16

سطوح عملكرد اجزاي غير سازه اي.. 17

ب

تعريف بحران

بحران به هرگونه حادثه‌اياطلاق مي‌شود كه به جان يا مال انسان آسيب برساند و نياز به اقدام فوري وفوق‌العاده داشته باشد.

مديريت بحران

فرايند برنامه‌ريزي و اجرا توسطنهادهاي دولتي و غيردولتي براي پيشگيري و كاهش اثرات بحرانها ، ايجاد آمادگي‌هايلازم براي مقابله ، مقابله در حين وقوع بحران و بازسازي پس از بحران.

اهداف عمده مديريت سوانح

• نجات جان انسانها
• ارايه خدمات به آسيب‌ديدگان
• محدود كردن آسيبهاي و خساراتبعدي به مردم و امكانات و تجهيزات
• ايجاد امكانت و محيط امن برايكاركنان و مسؤولان مديريت بحران
• بازتواني و بازسازيتا رسيدن بهوضعيت عادي

 

ويژگيهاي مديريت بحران

• تشويق مشاركت داوطلبانه مردم درآمادگي، امدادرساني، بازسازي و عادي سازي
• جهت گيري به سوي عمل
• وقوف به نياز آسيب ديدگان
• تشويق مديريت مستقل و ابتكار درعمليات
• توسعه عمليات مقابله با بحران وآمادگي
• دستيابي به بهره‌وري در اثر توجهبه نيازهاي كاركنان
• توجه به ارزشهاي رهبران و مردم
• استفاده از اطلاعات مناسب
• سازمان ساده با تعداد كاركناناندك
• غير متمركز بودن عمليات
• احترام به آداب وسنن اجتماعي،فرهنگي و محلي

 

مراحل مديريت بحران

• پيشگيري و كاهش اثرات:

كاهش احتمال وقوع يا اثرات ناشياز بلايا

• آمادگي:

برنامه‌ريزي و پژوهش، آموزش ومانور

• مقابله:

ارايه خدمات اضطراري بلافاصله پساز وقوع بحران

• بازسازي:

بازگرداندن جامعهبه حالت عادي و نه لزوماٌ حالت پيش از بحران

 

 

راهبردها

مديريت جامع بحران با در نظرگرفتن:

• كليه بحرانها‏ي بالقوه
• كليه سطوح بحران
• كليه سازمانهاي ذيربط
• به كارگيري سامانه فرماندهيحادثه به عنوان ابزار اعمال زبان مشترك

 

 

اهداف

• سازماندهي و يكپارچه نمودنكليه عناصر و عوامل مديريت بحران
• استفاده از تمام امكانات ملي،استاني و نيروهاي مردمي
• هدايت كليه كمكهاي دولتي وغيردولتي و خارجي
• ارايه حداكثر خدمات امداد ونجات سازمان‌يافته، تقليل تلفات انساني و اقتصادي و ايجاد آمادگي‌هاي لازم درمردم و سازمانها
• تعيين دقيق نقش و و ظايفدستگاههاي اجرايي براي مقابله با بحران

 

تعريف اتاق بحران

مكاني براي تمركز بخشيدن بهفعاليتهاي مديريت بحران بر اساس اصولمديريت جامع بحران

مكاني براي هماهنگي فعاليتهاييكه در تمامي مراحل بحران مورد استفاده قرار مي‌گيرد

 

هدف ايجاد اتاق بحران

ايجاد مکاني براي تمرکز فعاليتهاي مرتبط با حوادث و سوانح غيرمترقبهبا در نظر گرفتن تمهيدات خاص معماري و فراهم آوردن تجهيزات و امکانات مناسب و موردنياز در آن تا مديران در شرايط وقوع بحران بتوانند در اين مكان امن گرد هم آمده وبا استفاده از تجهيزات و اطلاعات فراهم شده در ساختمان به تحليل شرايط موجودبپردازند و هماهنگي‌هاي ضروري را به منظور كنترلسريع بحران انجام داده و دستورات لازم را صادر نمايند.

سطح بندي اتاق بحران

• صحنه حادثه
• اتاق بحران محلي
• اتاق بحران منطقه عملياتي
• اتاق بحران استان
• اتاق بحران ملي

اثر همپوشاني

 

عناصر اصلي مديريت بحران استاندارد

• سيستم فرماندهي حادثه
• هماهنگي بين سازماني و چندسازماني
• سيستم مشاركتي چند جانبه
• حوزه عملياتي

 

سيستم فرماندهي حادثه

 

اصول سه گانه مقابله با حوادث

فرماندهي Command

هدايت Control

ارتباطات Communication

 

عملكردهاي اتاق بحران

الف) در شرايط عادي

آمادگي و آموزش

پيشگيري و کاهش اثرات

ب) در شرايط وقوع بحران

پاسخگوييو مقابله

كنترلسريعبحران

ج) در شرايط پس از بحران

بازسازي

 

نيازهاي عملكردي اتاق بحران

• اتاق بحران در هر حادثه اي كهنياز به هماهنگي بيش از 2 سازمان دارد بايستي فعال
• اين مركز بايستي بتواند در عرض 60 دقيقه فعال شود و قابليت تداوم فعاليتها را در تمامي شرايط دارا باشد
• دسترسي ايمن به آن بايستي فراهمشود
• اتاق بحران محل اصلي جمع‌آوري وانتقال اطلاعات درست به رسانه‌ها و مردم است
• نمايندگان سازمانها يا واحدهايديگر بايستي در آن حضور يابند و فعاليت نمايند
• ارتباطات بايستي بين سطوح مختلفمديريت بحران فراهم باشد
• اتاق بحران به عنوان مركز اصليفعاليتهاي ارزيابي حادثه شانل دريافت اطلاعات حادثه، پردازش و اتخاذ تصميمات لازمبراي مقابله و بازسازي است

 

اهداف كاربردي اتاق بحران

• پاسخگويي به نيازهاي عملكردي ستاديا سازمان
• مرجع امور مديريتسوانحدر سطحسازمان
• محل جمع‌آوري و انتشار اطلاعات و داده‌هاي مرتبط با مديريتسانحهدر سطح كشور و مكاني براياستقرار شبكه جامع اطلاعات و ارتباطاتبحران
• مركز هماهنگي و سياستگزاري امور آموزش، پژوهش و تمرين در زمينهمديريتسوانح
• مركز مادر و محل هماهنگي ستاد در سطحاستانها،شهرستان‌ها و شهرهاي زيرمجموعه
• محل هماهنگي رده‌هاي مديريتي بالا در سازمان‌هاي درگير امورمديريت بحران

 

ويژگي‌هاي خاص اتاق بحران

الف- خودکفائي

ب- امنيت و ايمني

ج- استقرار تجهيزات خاص

د- طراحي مناسب معماري و معماريداخلي

هـ- فعاليت دايمي ساختمان وقابليت دسترسي در تمامي شرايط براي مديران و کارکنان مرتبط

 

خودکفائـياتاق بحران

اتاق بحران بايستي به گونه‌ايتجهيز گردد تا بتواند حداقل براي مدت 2 هفته خدمات لازم را به طور شبانه روزي برايدستاندركاران آن فراهم سازد

ايمني اتاق بحران

اتاق بحران بايستي در مقابلحوادث و بلاياي طبيعي (اعم از زمين لرزه، رانش، روانگرايي و سيل) و آتش‌سوزي مقاومباشد تابتواند در هر شرايطي فعال باقي بماند و به ارايه خدمات بپردازد. به همينمنظور مي‌بايست در طراحي و اجراي معماري، سازه ، تاسيسات برقي و مکانيکي و تجهيزاتداخلي آن نهايت دقت را انجام داد و استانداردهاي لازم را رعايت نمود.

ويژگيهاي مکاني

• تا حد امكان از گسل هاي فعالاحتمالي به دور باشد.
• در مسيل هاي طبيعي و غير طبيعي قرار نگيرد.
• در مجاورت مراكز حاوي مواد آلوده كننده قرارنگرفته باشد.
• در مناطقي كه داراي روانگرايي هستند، واقع نشدهباشد.
• در زمين هايي با مقاومت پايين و با خاك دستيقرار نگيرد.
• در مناطقي كه سطح آبهاي زيرزميني بالاست قرار نگيرد.
• به دور از ساختمان هاي بلند باشد ( به دليلامكان سقوط اين ساختمان ها و ايجاد آوار و گرد و غبار در محل در اثر حوادثغيرمترقبه).
• در مجاورت مسيرهاي اصلي ( بزرگراه ها ) شهر قرارداشته باشد و يا به راحتي به توان به آن دسترسي پيدا كرد.
• در مناطق پرتراكم شهر ( تراكم جمعيتي و ساختماني ) قرار نگيرد.
• در نقاط كور مخابراتي و ارتباطي قرار نگيرد.
• تا حد امكان فضاهاي خدماتي حمايت كننده در اطرافآن وجود داشته باشد.

طراحي معماري

معيارهاي مورد نظر در طراحي

• ساختار اداريجمعيت و سازمان
• تعداد كاركنان موظف و غيرموظفو مراجعين به بخشهاي عمومي و نيمه خصوصي
• سرانه خالص فضاهاي اداري مركز
• دسترسي‌هاي پياده و سواره
• ورودي و خروجي‌هاي عادي واضطراري
• نوع، ابعاد و اندازه تجهيزاتساختمان
• تأسيسات
• مخابرات و ارتباطات
• فضاهاي خدماتي و عملكردي
• ميزان آلودگي صوتي در ساختمان
• ازدحام
• امنيت
• ايمني
• ارتباطات بخشهاي مختلف مركز وتعيين روابط عملكردي مركز و سلسله مراتب دسترسي‌ها
• زمان فعاليت مركز
• فضاهاي جانبي مورد نياز
• ميزان ارايه خدمات مركز